Trong vài năm trở lại đây, xu hướng sử dụng các loại nước thảo mộc như nước gừng, nước sả, nước lá tía tô,… thay thế nước lọc đang ngày càng phổ biến, đặc biệt là trong cộng đồng quan tâm đến sức khỏe tự nhiên. Nhiều người tin rằng, uống nước lá tía tô thay nước lọc mỗi ngày sẽ giúp tăng cường đề kháng, làm đẹp da, giảm cảm cúm, giải độc cơ thể,…
Tuy nhiên, câu hỏi đặt ra là: Uống nước lá tía tô thay nước lọc có tốt không? Hay việc lạm dụng loại nước tưởng chừng vô hại này lại tiềm ẩn những rủi ro khó lường?
Trong bài viết này, Bệnh viện đa khoa Ngã Tư Hồ sẽ phân tích một cách khoa học và khách quan về chủ đề đang được nhiều người quan tâm này.
Lá tía tô – Thảo mộc quen thuộc với nhiều công dụng
Lá tía tô (danh pháp khoa học: Perilla frutescens) là một loại rau gia vị và dược liệu quen thuộc trong y học cổ truyền phương Đông. Lá có mùi thơm, vị cay nhẹ, tính ấm, được dùng phổ biến trong nấu ăn, sắc thuốc và làm trà thảo dược.
Các hoạt chất chính trong lá tía tô gồm:
- Tinh dầu perillaldehyde: chống oxy hóa, kháng viêm
- Flavonoid: tăng cường miễn dịch
- Tanin và acid hữu cơ: hỗ trợ tiêu hóa
- Canxi, sắt, vitamin A, C: tốt cho xương và hệ miễn dịch
Chính vì vậy, nước lá tía tô được xem là thức uống hỗ trợ sức khỏe, đặc biệt là khi bị cảm cúm, nổi mề đay, dị ứng hoặc mệt mỏi.
Những lợi ích thực sự khi uống nước lá tía tô
Uống nước lá tía tô với liều lượng hợp lý mang lại nhiều hiệu quả tích cực, điển hình như:
Giải cảm, hạ sốt nhẹ
Tía tô giúp làm toát mồ hôi, hỗ trợ hạ sốt tự nhiên, được dân gian dùng phổ biến khi cảm lạnh, sốt do nhiễm lạnh.
Tăng sức đề kháng
Chất chống oxy hóa trong tía tô giúp tăng cường hệ miễn dịch, chống lại virus, vi khuẩn gây bệnh.
Tốt cho da
Nhiều người sử dụng nước tía tô để uống hoặc rửa mặt vì nó giúp giảm mụn, làm dịu da, hạn chế kích ứng.
Hỗ trợ tiêu hóa
Uống nước lá tía tô sau bữa ăn có thể giúp giảm đầy hơi, hỗ trợ tiêu hóa, giảm co thắt dạ dày nhẹ.
Vậy uống nước lá tía tô thay nước lọc có nên không?
Mặc dù nước lá tía tô có lợi, nhưng việc sử dụng thay thế hoàn toàn nước lọc trong ngày là điều không được khuyến cáo.
Vì sao?
Nước lọc là thành phần cơ bản và thiết yếu nhất để duy trì sự sống và các quá trình sinh lý của cơ thể. Nước lọc không chứa năng lượng, không chất kích thích, không thành phần dược tính – nó an toàn tuyệt đối khi dùng số lượng lớn.
Ngược lại, nước lá tía tô dù là thảo mộc nhưng vẫn chứa các hoạt chất có dược tính, và sử dụng quá nhiều sẽ gây ra phản ứng không mong muốn.
Tác hại tiềm ẩn khi uống nước lá tía tô thay nước lọc
Gây mất cân bằng nhiệt trong cơ thể
Lá tía tô có tính ấm, giúp toát mồ hôi và lưu thông khí huyết. Nếu dùng với lượng lớn trong thời tiết nóng hoặc uống thay nước lọc:
- Cơ thể dễ bị nóng trong, nổi mụn, nhiệt miệng
- Người dễ bốc hỏa, cáu gắt, mất ngủ
Ảnh hưởng đến huyết áp
Tía tô có thể tăng tuần hoàn máu, rất tốt khi bị cảm lạnh, nhưng là con dao hai lưỡi nếu sử dụng thường xuyên:
- Người có huyết áp không ổn định dễ bị tăng huyết áp tạm thời
- Người đang dùng thuốc điều trị tim mạch có thể bị xung đột thuốc
Gánh nặng cho gan – thận
Nước lá tía tô chứa tinh dầu và hoạt chất sinh học, nếu uống thay nước lọc nhiều ngày, gan và thận phải làm việc nhiều hơn để lọc, chuyển hóa.
- Về lâu dài có thể dẫn đến mệt mỏi, quá tải chức năng thải độc
- Người có bệnh lý gan, thận dễ bị đau lưng, tiểu đục, chướng bụng
Gây tương tác với thuốc Tây
Tía tô có thể làm tăng hoặc giảm tác dụng của một số loại thuốc, nhất là:
- Thuốc chống đông máu
- Thuốc hạ áp
- Thuốc trị tiểu đường
Người đang điều trị thuốc Tây nên hạn chế dùng nước lá tía tô thường xuyên.
Dễ dẫn đến thói quen lệ thuộc
Nhiều người sau khi quen uống nước tía tô sẽ:
- Không muốn uống nước lọc
- Tự nấu và dự trữ nước tía tô lâu ngày, khiến nước bị biến chất
- Tự cho rằng đây là “nước thần”, dẫn đến tâm lý chủ quan với bệnh lý tiềm ẩn
Các chuyên gia nói gì?
Theo các chuyên gia, nước thảo dược chỉ nên uống với lượng giới hạn, và nước lọc là loại nước duy nhất được khuyến khích uống đủ 1,5–2 lít mỗi ngày.
“Không có một loại nước nào có thể thay thế hoàn toàn nước lọc. Dù là nước dừa, nước râu ngô, nước tía tô… cũng cần sử dụng có kiểm soát, không nên lạm dụng hàng ngày.”
Nên uống nước lá tía tô như thế nào là hợp lý?
Liều lượng an toàn:
- Uống 200–300ml mỗi ngày là đủ để cơ thể hấp thụ hoạt chất.
- Không uống thay hoàn toàn nước lọc.
Thời điểm tốt để uống:
- Sau ăn 30–60 phút
- Khi cảm cúm, sổ mũi, mẩn ngứa nhẹ
- Khi muốn detox da trong vài ngày
Cách nấu:
- 1 nắm lá tía tô tươi (khoảng 50–70g)
- Đun sôi với 1 lít nước trong 5–10 phút
- Để nguội, chia làm 2–3 lần uống/ngày
Không nên:
- Nấu nước để qua đêm
- Uống thay nước lọc suốt 7 ngày liên tục
- Pha thêm đường hoặc để trong bình giữ nhiệt quá 8 tiếng
Uống nước lá tía tô thay nước lọc – nên hay không?
Câu trả lời là: KHÔNG NÊN.
Dù nước lá tía tô có nhiều công dụng tốt cho sức khỏe, nhưng nó không thể thay thế hoàn toàn nước lọc – nguồn nước sinh học thiết yếu cho cơ thể.
Việc sử dụng nước tía tô mỗi ngày có thể phù hợp trong một số tình huống nhất định, nhưng uống liên tục thay thế nước lọc sẽ tiềm ẩn nhiều hệ lụy:
- Tăng áp lực lên gan – thận
- Ảnh hưởng huyết áp, tiêu hóa
- Gây lệ thuộc, rối loạn chuyển hóa
Lời khuyên dành cho bạn:
- Hãy xem nước lá tía tô như một dạng bổ sung chức năng, dùng đúng lúc – đúng cách
- Ưu tiên nước lọc là nguồn cung cấp chính
- Nếu có bệnh lý nền hoặc đang dùng thuốc, hãy hỏi ý kiến bác sĩ trước khi sử dụng
