Tía tô là loại rau thơm quen thuộc trong ẩm thực Việt Nam, không chỉ giúp món ăn thêm hấp dẫn mà còn được biết đến như một vị thuốc quý trong y học cổ truyền. Gần đây, việc uống nước lá tía tô hàng ngày như một phương pháp hỗ trợ sức khỏe, làm đẹp, thải độc đang được nhiều người quan tâm.
Nhưng liệu uống nước lá tía tô hàng ngày có tốt không? Có ảnh hưởng gì đến gan, thận hay huyết áp? Hãy cùng Bệnh viện Ngã Tư Hồ tìm hiểu qua bài viết dưới đây.
Tổng quan về lá tía tô
Lá tía tô là gì?
Lá tía tô (tên khoa học: Perilla frutescens) thuộc họ Hoa môi, có mùi thơm đặc trưng, vị cay nhẹ và tính ấm. Tía tô phổ biến ở châu Á, đặc biệt trong y học cổ truyền Trung Quốc, Nhật Bản và Việt Nam.
Thành phần hoạt chất
Theo nhiều nghiên cứu, lá tía tô chứa các hoạt chất quý như:
- Perillaldehyde, limonene, linalool: Chống viêm, kháng khuẩn
- Flavonoid, polyphenol: Chống oxy hóa mạnh
- Vitamin C, A, K, canxi, sắt, magie
- Tinh dầu tía tô: Có khả năng làm dịu thần kinh, kháng dị ứng
Uống nước lá tía tô hàng ngày có tốt không?
Lợi ích nếu sử dụng đúng cách:
Uống nước lá tía tô hàng ngày với liều lượng vừa phải có thể mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe:
Hỗ trợ giải cảm, giảm ho
Trong dân gian, lá tía tô thường được dùng để nấu nước xông, nấu cháo giải cảm. Khi uống dưới dạng nước sắc hoặc trà, tía tô giúp:
- Tăng tiết mồ hôi
- Giảm sốt, giảm ho, hạ cảm lạnh
- Làm dịu cổ họng và đường hô hấp
Thích hợp dùng khi có triệu chứng cảm cúm nhẹ, thời tiết chuyển mùa.
Thanh lọc, làm đẹp da
Tía tô giàu chất chống oxy hóa giúp:
- Ngăn ngừa lão hóa
- Giảm mụn trứng cá
- Cải thiện sắc tố da từ bên trong
Phụ nữ uống nước tía tô hàng ngày thường nhận thấy da sáng mịn, ít mụn và đều màu hơn sau khoảng 2–3 tuần.
Hỗ trợ tiêu hóa, giảm đầy hơi
Tía tô kích thích tiết dịch vị, hỗ trợ tiêu hóa tốt, giảm đầy bụng, khó tiêu. Ngoài ra, người bị đau dạ dày nhẹ cũng có thể dùng nước lá tía tô để làm dịu.
Tăng cường hệ miễn dịch
Các vitamin và chất chống viêm trong tía tô có tác dụng:
- Tăng cường sức đề kháng
- Giúp cơ thể chống lại vi khuẩn, virus
Thường xuyên uống nước tía tô giúp cơ thể “khỏe từ bên trong”, ít ốm vặt.
Giảm triệu chứng dị ứng nhẹ
Nhiều nghiên cứu chỉ ra, perilla ketone trong lá tía tô có tác dụng kháng dị ứng. Người bị dị ứng thời tiết, dị ứng phấn hoa nhẹ có thể dùng tía tô hỗ trợ giảm triệu chứng ngứa, mẩn đỏ.
Tốt cho phụ nữ mang thai (khi dùng đúng)
Trong y học cổ truyền, tía tô được dùng để an thai và hỗ trợ chuyển dạ. Tuy nhiên, chỉ nên dùng với liều thấp và theo chỉ dẫn của bác sĩ Đông y vì tía tô có tính nóng, dùng sai liều có thể gây tăng huyết áp ở thai phụ.
Uống nước lá tía tô hàng ngày có thể gây hại không?
Dù có nhiều lợi ích, việc lạm dụng nước tía tô có thể gây ra một số tác dụng không mong muốn, đặc biệt khi uống liên tục trong thời gian dài.
Ảnh hưởng chức năng gan – thận nếu lạm dụng
Việc sử dụng liên tục các loại nước sắc từ thảo dược, bao gồm cả lá tía tô, có thể làm tăng gánh nặng cho gan và thận, đặc biệt nếu người dùng đã có bệnh nền.
Mất cân bằng điện giải
Do tác dụng lợi tiểu nhẹ, nếu uống quá nhiều nước tía tô mà không bổ sung nước lọc hoặc điện giải, cơ thể có thể bị mất nước, hạ kali máu nhẹ.
Dị ứng với tinh dầu tía tô
Một số người có thể dị ứng với tinh dầu tía tô, gây ra các biểu hiện như ngứa ngáy, nổi mề đay, đau đầu nhẹ hoặc kích ứng niêm mạc.
Uống nước lá tía tô đúng cách như thế nào?
Liều lượng khuyến nghị
- Người trưởng thành: 100–150 ml/ngày là đủ
- Không nên uống liên tục quá 10–15 ngày
- Không thay thế nước lọc hoàn toàn bằng nước tía tô
Cách nấu nước lá tía tô đơn giản
Nguyên liệu:
- 1 nắm lá tía tô tươi (50–70g)
- 1 lít nước
- 1 vài lát gừng (nếu muốn tăng hiệu quả giải cảm)
Cách làm:
- Rửa sạch lá tía tô
- Đun sôi với 1 lít nước khoảng 10 phút
- Có thể uống ấm hoặc để nguội, bảo quản tủ lạnh dùng trong ngày
Không nên để nước quá 24h để tránh vi khuẩn phát triển.
Ai nên và không nên uống nước lá tía tô?
Nên uống:
- Người cảm lạnh, sốt nhẹ, ho
- Người hay mụn, da sạm màu
- Người có hệ miễn dịch yếu, hay ốm vặt
- Người rối loạn tiêu hóa nhẹ, đầy hơi
Không nên uống thường xuyên hoặc cần tham khảo bác sĩ nếu:
- Người cao huyết áp
- Người có gan, thận yếu
- Phụ nữ mang thai 3 tháng cuối
- Người đang dùng thuốc chống đông máu hoặc thuốc huyết áp
- Trẻ nhỏ dưới 2 tuổi
Những lưu ý khi sử dụng nước lá tía tô
- Không uống khi đói, dễ gây kích ứng dạ dày
- Không uống nhiều hơn 300 ml/ngày
- Không dùng nước tía tô thay thế hoàn toàn nước lọc
- Nếu có dấu hiệu ngứa, phát ban, khó chịu, nên ngừng sử dụng
- Người đang điều trị bệnh mạn tính nên tham khảo bác sĩ trước khi dùng
Một số cách sử dụng tía tô khác ngoài việc uống
Ngoài nấu nước uống, bạn có thể:
- Xông mặt, xông hơi bằng lá tía tô để giải cảm, giảm mụn
- Ngâm chân với nước lá tía tô ấm giúp thư giãn và dễ ngủ
- Giã nát lá tía tô đắp lên vết côn trùng cắn, mụn viêm
- Kết hợp tía tô trong bữa ăn hàng ngày (cháo tía tô, canh giải cảm)
Vậy uống nước lá tía tô hàng ngày có tốt không? Câu trả lời là: CÓ, nhưng phải sử dụng đúng cách, đúng liều lượng và đúng thời điểm. Lá tía tô là một vị thảo dược quý có nhiều lợi ích cho sức khỏe và làm đẹp. Tuy nhiên, việc lạm dụng hoặc sử dụng sai cách có thể dẫn đến những tác dụng phụ không mong muốn, đặc biệt với người có bệnh lý nền.
Lời khuyên: Bạn có thể dùng nước lá tía tô như một liệu pháp hỗ trợ, nhưng không nên dùng thay nước lọc, không dùng kéo dài và hãy nghe theo cơ thể mình để lựa chọn tần suất sử dụng phù hợp.
