Tại sao tiêm phòng uốn ván khi mang thai quan trọng

Tiêm phòng uốn ván khi mang thai là một trong những bước chuẩn bị không thể thiếu để bảo vệ sức khỏe cho cả mẹ và bé trước, trong và sau sinh. Tuy nhiên, nhiều mẹ bầu vẫn còn băn khoăn: tiêm uốn ván có an toàn không? Cần tiêm mấy mũi? Tiêm vào thời điểm nào là tốt nhất?…

Trong bài viết này, cùng BVĐK Ngã Tư Hồ tìm hiểu toàn diện về vai trò, thời điểm và các lưu ý quan trọng khi tiêm phòng uốn ván trong thai kỳ.

Tìm hiểu về bệnh uốn ván

Uốn ván là một bệnh nhiễm trùng cấp tính do vi khuẩn Clostridium tetani gây ra, có thể dẫn đến co thắt cơ, liệt cơ và tử vong. Vi khuẩn này xâm nhập vào cơ thể thông qua vết thương hở, đặc biệt là các vết cắt không được vô trùng.

Bệnh uốn ván nguy hiểm thế nào với mẹ và bé?

• Với mẹ: Uốn ván ở sản phụ thường xảy ra sau sinh do nhiễm khuẩn từ dụng cụ sinh không vô khuẩn hoặc do vệ sinh kém. Tỷ lệ tử vong rất cao.
• Với trẻ sơ sinh: Uốn ván rốn là nguyên nhân gây tử vong hàng đầu ở trẻ sơ sinh tại nhiều quốc gia đang phát triển. Trẻ mắc bệnh thường khóc yếu, co giật và tử vong trong vòng vài ngày.

Vì vậy, tiêm phòng uốn ván khi mang thai là cách tốt nhất để phòng ngừa bệnh uốn ván sơ sinh và bảo vệ sức khỏe người mẹ.

Vì sao cần tiêm phòng uốn ván khi mang thai?

Khi tiêm vaccine phòng uốn ván, cơ thể mẹ sẽ tạo ra kháng thể chống lại vi khuẩn uốn ván, các kháng thể này sẽ truyền sang thai nhi qua nhau thai và bảo vệ bé trong những tháng đầu đời – giai đoạn chưa thể tiêm phòng trực tiếp.

Ngoài ra, việc tiêm phòng cũng bảo vệ sản phụ khỏi nguy cơ bị nhiễm trùng trong lúc sinh – nhất là khi điều kiện sinh không hoàn toàn vô trùng (ở nhà, vùng sâu vùng xa,…).

Vaccine tiêm phòng uốn ván khi mang thai là loại gì?

Loại vaccine được sử dụng phổ biến hiện nay là vaccine phòng uốn ván (TT – Tetanus Toxoid). Một số cơ sở sử dụng vaccine phối hợp uốn ván – bạch hầu (Td) để tăng hiệu quả miễn dịch.

• TT (Tetanus Toxoid): Chỉ phòng uốn ván.
• Td (Tetanus – Diphtheria): Phòng uốn ván và bạch hầu, thường dùng để thay thế TT.

Lịch tiêm phòng uốn ván khi mang thai chuẩn Bộ Y tế

Với phụ nữ mang thai lần đầu:

• Mũi 1: Tiêm vào tuần 20 trở đi của thai kỳ.
• Mũi 2: Tiêm sau mũi 1 ít nhất 4 tuần, và trước khi sinh ít nhất 2 tuần.

Lưu ý: Cần tiêm đủ 2 mũi để có hiệu quả bảo vệ tốt nhất cho mẹ và bé.

Với phụ nữ đã từng tiêm trước đó (đã có con):

• Nếu đã tiêm đủ 2 mũi trong vòng 5 năm gần nhất → chỉ cần tiêm nhắc lại 1 mũi trong thai kỳ.
• Nếu chưa tiêm đủ hoặc không rõ lịch sử → nên tiêm lại đủ 2 mũi như tiêm lần đầu.

Lịch tiêm đầy đủ đủ 5 mũi (theo khuyến cáo của Bộ Y tế):

Sau khi hoàn tất 5 mũi, kháng thể bảo vệ sẽ duy trì ít nhất 10 năm.

Tiêm phòng uốn ván khi mang thai có an toàn không?

Rất an toàn. Vaccine phòng uốn ván là loại vaccine đã được sử dụng hàng chục năm trên toàn thế giới, có hồ sơ an toàn cao và không gây hại cho thai nhi.

Các phản ứng thường gặp sau tiêm:

• Đau nhẹ, sưng tấy tại chỗ tiêm.
• Có thể mệt mỏi, sốt nhẹ, đau đầu.
• Tình trạng này thường tự khỏi sau 1 – 2 ngày.

Không có bằng chứng nào cho thấy tiêm phòng uốn ván khi mang thai gây dị tật thai nhi hay ảnh hưởng xấu đến quá trình phát triển của bé.

Cần chuẩn bị gì trước khi tiêm?

Để đảm bảo an toàn và hiệu quả, mẹ bầu nên:

• Khám thai định kỳ và hỏi ý kiến bác sĩ về thời điểm tiêm.
• Không tiêm khi đang sốt, bị nhiễm trùng cấp tính hoặc có tiền sử dị ứng nặng với vaccine.
• Báo cho bác sĩ nếu từng có phản ứng mạnh với vaccine hoặc có bệnh nền (hen, lupus, đái tháo đường,…).
• Ăn uống đầy đủ trước khi đi tiêm để tránh mệt sau tiêm.

Tiêm phòng uốn ván ở đâu?

Bạn có thể tiêm tại:

• Trạm y tế xã/phường (miễn phí nếu nằm trong chương trình tiêm chủng mở rộng).
• Trung tâm y tế dự phòng, viện Pasteur.
• Bệnh viện đa khoa hoặc sản phụ khoa uy tín (Bệnh viện Đa khoa Ngã Tư Hồ là một địa chỉ được nhiều mẹ bầu lựa chọn).
• Phòng khám sản phụ khoa có giấy phép tiêm chủng.

Những lưu ý quan trọng sau khi tiêm phòng uốn ván khi mang thai

• Theo dõi tại chỗ tiêm ít nhất 30 phút để xử lý nếu có phản ứng bất thường.
• Tránh xoa bóp mạnh chỗ tiêm, không đắp gừng, lá trầu… vì có thể gây nhiễm trùng.
• Nếu có biểu hiện như: sốt cao trên 38.5°C, phát ban, khó thở… cần đi khám ngay.
• Ghi lại thời điểm tiêm và giữ phiếu tiêm chủng để theo dõi các mũi tiếp theo.

Tiêm phòng uốn ván: trách nhiệm và quyền lợi của mẹ bầu

Tiêm phòng uốn ván không chỉ bảo vệ bản thân mà còn là trách nhiệm đối với đứa con sắp chào đời. Đây là một phần quan trọng trong quy trình chăm sóc thai kỳ toàn diện.

Việc tuân thủ lịch tiêm đầy đủ, lựa chọn cơ sở tiêm uy tín và theo dõi sau tiêm sẽ giúp thai kỳ diễn ra an toàn, khỏe mạnh, hạn chế tối đa các rủi ro y tế không mong muốn.

Một số câu hỏi thường gặp

Nếu không tiêm uốn ván khi mang thai thì sao?

Nguy cơ mẹ bị nhiễm trùng sau sinh, trẻ sơ sinh mắc uốn ván rốn là rất cao – nhất là nếu sinh tại nhà hoặc điều kiện vệ sinh kém. Đây là nguy cơ đe dọa tính mạng của trẻ sơ sinh.

Đang mang thai tháng cuối mới tiêm có muộn không?

Vẫn có thể tiêm, nhưng cần tiêm trước ngày dự sinh ít nhất 2 tuần để cơ thể kịp tạo kháng thể. Nếu quá gần ngày sinh, hiệu quả truyền kháng thể sang thai nhi sẽ kém đi.

Có thể tiêm cùng lúc uốn ván và vaccine khác không?

Vaccine uốn ván có thể tiêm cùng lúc với vacxin cúm, COVID-19, nhưng tiêm ở hai vị trí khác nhau. Tuy nhiên, nên tham khảo ý kiến bác sĩ để đảm bảo phù hợp với thể trạng.

Tiêm phòng uốn ván khi mang thai là biện pháp hiệu quả, an toàn và cần thiết để bảo vệ cả mẹ và bé khỏi nguy cơ mắc bệnh nguy hiểm. Đừng để những lo lắng không đáng có làm bạn trì hoãn việc tiêm chủng – bởi sự chuẩn bị tốt trong thai kỳ là nền tảng vững chắc cho một hành trình làm mẹ khỏe mạnh, trọn vẹn.

Hãy đến ngay Bệnh viện Ngã Tư Hồ để được tư vấn và tiêm phòng uốn ván cho mẹ bầu 1 cách an toàn, hiệu quả với chi phí hợp lý nhất nhé!