Trong hành trình chào đón một em bé đến với thế giới, câu hỏi “nên sinh thường hay sinh mổ?“ luôn là vấn đề khiến nhiều mẹ bầu và gia đình băn khoăn. Mỗi phương pháp sinh đều có những điểm mạnh, hạn chế và phù hợp với từng trường hợp riêng biệt. Việc lựa chọn hình thức sinh không chỉ phụ thuộc vào mong muốn cá nhân mà còn cần cân nhắc nhiều yếu tố y khoa và sức khỏe của mẹ và bé.
Trong bài viết này, chúng ta sẽ cùng phân tích chi tiết về sinh thường và sinh mổ, so sánh ưu nhược điểm, và đưa ra những lời khuyên thực tế từ chuyên gia sản khoa để giúp các mẹ đưa ra quyết định đúng đắn, an toàn cho cả mẹ và bé.
Sinh thường là gì?
Sinh thường (sinh ngả âm đạo) là quá trình chuyển dạ tự nhiên, em bé được sinh ra qua đường âm đạo mà không có sự can thiệp phẫu thuật. Đây là phương pháp sinh truyền thống và phổ biến nhất, chiếm tỷ lệ cao trong các ca sinh ở Việt Nam và trên thế giới.
Ưu điểm của sinh thường:
- Thời gian hồi phục nhanh hơn: Mẹ có thể đi lại, ăn uống sớm sau sinh vài giờ.
- Tăng cường gắn kết mẹ – con: Bé được bú sớm, tiếp xúc da kề da với mẹ ngay sau sinh.
- Bé khỏe mạnh hơn: Bé sinh thường có khả năng hô hấp tốt hơn do được “vắt phổi” khi qua ống sinh.
- Ít nguy cơ tai biến hậu phẫu: Không phải trải qua phẫu thuật, tránh các rủi ro như nhiễm trùng vết mổ, chảy máu,…
Nhược điểm:
- Không thể chủ động về thời gian sinh: Mẹ phải chờ dấu hiệu chuyển dạ.
- Có thể đau đớn trong thời gian dài: Quá trình chuyển dạ có thể kéo dài nhiều giờ.
- Rủi ro trong ca khó sinh: Có thể phải chuyển sang mổ khẩn cấp nếu chuyển dạ không tiến triển.
Sinh mổ là gì?
Sinh mổ (mổ lấy thai) là hình thức bác sĩ rạch bụng và tử cung để đưa em bé ra ngoài. Phương pháp này thường được chỉ định trong một số tình huống nguy cơ hoặc theo yêu cầu của sản phụ.
Ưu điểm của sinh mổ:
- Chủ động được thời gian sinh: Có thể hẹn ngày mổ, phù hợp với các gia đình muốn “chọn ngày đẹp”.
- Tránh được đau đớn chuyển dạ: Mẹ không phải trải qua các cơn co tử cung dữ dội.
- An toàn hơn trong trường hợp đặc biệt: Thai ngược, tiền sản giật, mẹ có vết mổ cũ, nhau tiền đạo…
Nhược điểm:
- Thời gian hồi phục lâu hơn: Mẹ phải nghỉ ngơi lâu, chăm sóc vết mổ ít nhất vài tuần.
- Tăng nguy cơ biến chứng hậu phẫu: Nhiễm trùng, mất máu, dính ruột, tổn thương bàng quang,…
- Trẻ sinh mổ dễ bị rối loạn hô hấp: Vì không trải qua quá trình ép phổi như sinh thường.
- Khó khăn cho lần sinh sau: Mẹ từng sinh mổ thường phải cân nhắc kỹ nếu muốn sinh thường lần 2.
Nên sinh thường hay sinh mổ? Phân tích theo từng yếu tố
Theo sức khỏe của mẹ
- Mẹ khỏe mạnh, thai phát triển bình thường thì Nên sinh thường.
- Mẹ có bệnh lý nội khoa (tim, huyết áp, tiểu đường…) thì Có thể được chỉ định sinh mổ để tránh rủi ro.
- Mẹ từng sinh mổ, vết mổ tử cung dày đủ an toàn thì Có thể sinh thường sau mổ (VBAC) nếu bác sĩ cho phép.
Theo tình trạng thai nhi
- Thai lớn > 3.5kg, đầu không lọt thì Ưu tiên sinh mổ.
- Thai ngược, thai đôi, nhau tiền đạo thì Phải sinh mổ.
- Thai bình thường, vị trí thuận thì Có thể sinh thường.
Theo yếu tố tâm lý
- Mẹ quá lo lắng, sợ đau đẻ thì Có thể xin sinh mổ chủ động.
- Mẹ mong muốn trải nghiệm sinh tự nhiên, da kề da thì Khuyến khích sinh thường.
Sinh thường có phải lúc nào cũng tốt hơn?
Tuy được đánh giá là tự nhiên và phục hồi nhanh, nhưng không phải ai cũng phù hợp với sinh thường. Các bác sĩ sản khoa cho biết, ưu tiên hàng đầu là an toàn cho mẹ và bé, do đó quyết định nên sinh thường hay sinh mổ phải dựa trên đánh giá y khoa.
Sinh thường có thể gây ra:
- Rách tầng sinh môn nặng, phải khâu nhiều
- Bé ngạt nếu chuyển dạ kéo dài
- Mẹ bị băng huyết do không co hồi tử cung tốt
Trong các trường hợp này, sinh mổ cấp cứu là cần thiết để cứu mẹ và con kịp thời.
Các trường hợp bác sĩ chỉ định sinh mổ
Một số trường hợp không nên sinh thường, bao gồm:
- Thai ngược, ngôi ngang
- Nhau tiền đạo, rau bong non
- Suy thai cấp trong chuyển dạ
- Mẹ có bệnh tim nặng, tiểu đường không kiểm soát
- Tiền sản giật, sản giật
- Vết mổ tử cung cũ nguy cơ nứt vỡ
Nếu thuộc nhóm này, việc chọn sinh mổ theo chỉ định bác sĩ là lựa chọn an toàn.
Những quan niệm sai lầm về sinh thường – sinh mổ
“Sinh thường là dũng cảm, sinh mổ là yếu đuối”
Không đúng. Mỗi phương pháp sinh đều có rủi ro, mẹ nào cũng vất vả và can đảm để mang con đến thế giới này.
“Sinh mổ là chọn ngày, giờ sinh tốt hơn”
Chọn ngày không thể là yếu tố chính quyết định phương pháp sinh. An toàn vẫn là tiêu chí hàng đầu.
“Đã sinh mổ là những lần sau phải mổ tiếp”
Không đúng hoàn toàn. Nếu vết mổ tử cung đủ dày và đủ thời gian hồi phục, mẹ có thể sinh thường sau mổ.
Lời khuyên từ bác sĩ sản khoa
Bác sĩ CKI Sản khoa tại Bệnh viện Đa khoa Ngã Tư Hồ chia sẻ:
“Không có phương pháp nào tốt hơn tuyệt đối. Dù là sinh thường hay sinh mổ, quan trọng là an toàn cho mẹ và bé. Hãy lắng nghe cơ thể, trao đổi thẳng thắn với bác sĩ để được tư vấn phương pháp phù hợp nhất.”
Lời khuyên:
- Thăm khám định kỳ đầy đủ trong suốt thai kỳ
- Làm siêu âm cuối thai kỳ để đánh giá ngôi thai, nước ối, cân nặng
- Chuẩn bị tinh thần và kế hoạch sinh nở phù hợp từ tháng thứ 7
Sinh tại Bệnh viện Đa khoa Ngã Tư Hồ – Chăm sóc toàn diện từ A – Z
Tại Bệnh viện Đa khoa Ngã Tư Hồ, mẹ bầu được:
- Khám thai định kỳ, theo dõi sát với cùng một bác sĩ
- Tư vấn sinh thường hay sinh mổ theo sức khỏe riêng từng mẹ
- Phòng sinh đạt chuẩn, đảm bảo vô khuẩn, riêng tư
- Gói sinh trọn gói tiện lợi, minh bạch chi phí
- Chăm sóc sau sinh chu đáo, hỗ trợ da kề da, cho bé bú sớm
Câu hỏi “nên sinh thường hay sinh mổ” không có câu trả lời cố định. Mỗi người mẹ là một trường hợp riêng biệt. Việc lựa chọn cần dựa trên:
- Tình trạng sức khỏe mẹ và thai nhi
- Ý kiến chuyên môn của bác sĩ
- Điều kiện y tế tại nơi sinh
- Tâm lý và mong muốn của mẹ
Điều quan trọng nhất không phải là sinh theo cách nào, mà là mẹ tròn con vuông, an toàn, khỏe mạnh sau sinh.
Liên hệ tư vấn và đặt lịch sinh tại Bệnh viện Đa khoa Ngã Tư Hồ:
- Hotline: 0868.535.115
- Website: benhviendakhoangatuho.com
