Men gan cao là một chỉ số xét nghiệm phổ biến trong các đợt khám sức khỏe định kỳ. Tuy nhiên, khi bác sĩ thông báo bạn bị men gan cao, không ít người cảm thấy lo lắng và băn khoăn rằng liệu men gan cao nguy hiểm không? Bài viết dưới đây Bệnh viện Ngã Tư Hồ sẽ giúp bạn hiểu rõ bản chất của tình trạng men gan cao, nguyên nhân, mức độ ảnh hưởng đến sức khỏe và cách kiểm soát hiệu quả.
Men gan là gì?
Men gan là một nhóm enzym được tế bào gan tiết ra để thực hiện các chức năng chuyển hóa trong cơ thể. Khi gan bị tổn thương, các enzym này sẽ rò rỉ vào máu, làm cho chỉ số men gan trong máu tăng lên.
Có 4 loại men gan thường được xét nghiệm:
- ALT (Alanine aminotransferase): Chỉ số phản ánh mức độ tổn thương tế bào gan.
- AST (Aspartate aminotransferase): Không đặc hiệu cho gan, còn có ở tim, cơ.
- GGT (Gamma glutamyl transferase): Tăng cao trong các bệnh lý gan mật.
- ALP (Alkaline phosphatase): Tăng trong các bệnh gan, mật hoặc xương.
Men gan cao là gì?
Men gan cao xảy ra khi nồng độ các enzym trên trong máu vượt mức bình thường:
- ALT: > 40 U/L
- AST: > 40 U/L
- GGT: > 60 U/L (nam), > 40 U/L (nữ)
- ALP: > 120 U/L
Tùy mức độ tăng men gan, có thể chia thành:
- Tăng nhẹ: 1–2 lần mức bình thường
- Tăng vừa: 2–5 lần
- Tăng cao: > 5 lần
Men gan tăng cao là dấu hiệu cho thấy gan đang bị tổn thương hoặc chịu áp lực chuyển hóa, chứ không phải là bệnh lý cụ thể.
Men gan cao nguy hiểm không?
Đây là câu hỏi được rất nhiều người đặt ra khi nhận kết quả xét nghiệm. Câu trả lời là men gan cao có thể nguy hiểm, tùy theo nguyên nhân và mức độ tổn thương gan:
Tăng nhẹ do sinh lý hoặc tác nhân tạm thời
- Uống rượu bia, ăn thực phẩm chứa nhiều dầu mỡ
- Dùng thuốc kháng sinh, giảm đau, thuốc bổ gan không rõ nguồn gốc
- Thiếu ngủ, căng thẳng kéo dài
Những trường hợp này thường không đáng lo ngại và có thể hồi phục sau khi loại bỏ nguyên nhân.
Men gan cao do bệnh lý
- Viêm gan virus (A, B, C): Là nguyên nhân phổ biến, có thể dẫn đến xơ gan nếu không điều trị.
- Gan nhiễm mỡ: Gặp ở người béo phì, ít vận động, rối loạn chuyển hóa.
- Xơ gan: Khi tế bào gan bị phá hủy nhiều, thay bằng mô xơ.
- Ung thư gan: Men gan tăng cao bất thường kèm triệu chứng toàn thân.
- Bệnh lý mật: Tắc mật, viêm đường mật cũng làm tăng men gan.
Trong những trường hợp này, men gan cao là dấu hiệu cảnh báo nguy hiểm, cần được khám và điều trị sớm.
Triệu chứng khi men gan cao
Trong nhiều trường hợp, men gan cao không gây triệu chứng rõ ràng, đặc biệt ở giai đoạn đầu. Tuy nhiên, nếu men gan tăng cao kéo dài, có thể xuất hiện:
- Mệt mỏi, chán ăn, buồn nôn
- Vàng da, vàng mắt
- Nước tiểu sẫm màu
- Đau tức vùng hạ sườn phải
- Ngứa da, nổi mẩn
- Sút cân không rõ nguyên nhân
Khi có các triệu chứng trên, bạn nên đi khám và làm xét nghiệm chức năng gan ngay.
Nguyên nhân gây men gan cao
- Viêm gan virus: B, C là phổ biến nhất
- Gan nhiễm mỡ: Do thừa cân, béo phì, rối loạn lipid máu
- Lạm dụng rượu bia: Làm tổn thương tế bào gan
- Thuốc: Paracetamol, thuốc kháng sinh, statin…
- Độc tố từ thực phẩm: Nấm mốc, hóa chất bảo quản
- Bệnh tự miễn: Viêm gan tự miễn, viêm đường mật tự miễn
- Nhiễm ký sinh trùng: Sán lá gan, giun
Cách chẩn đoán men gan cao
- Xét nghiệm máu: ALT, AST, GGT, ALP, Bilirubin
- Siêu âm gan: Phát hiện gan nhiễm mỡ, xơ gan, khối u
- Xét nghiệm viêm gan virus: HBsAg, Anti-HCV…
- Fibroscan: Đánh giá mức độ xơ hóa gan
- Sinh thiết gan: Trong trường hợp cần xác định chính xác tổn thương
Men gan cao cần làm gì?
Điều chỉnh chế độ ăn uống – sinh hoạt
- Hạn chế rượu bia, thực phẩm chiên rán, cay nóng
- Tăng cường rau xanh, trái cây, uống nhiều nước
- Ngủ đủ giấc, giảm stress
- Tập thể dục đều đặn
Điều trị nguyên nhân nền
- Viêm gan virus: Dùng thuốc kháng virus
- Gan nhiễm mỡ: Điều chỉnh cân nặng, kiểm soát mỡ máu
- Ngừng thuốc gây hại cho gan (nếu có)
Dùng thuốc hỗ trợ chức năng gan
- Silymarin, L-ornithine L-aspartate, vitamin B, C…
- Tuyệt đối không tự ý dùng thuốc bổ gan trôi nổi
Quan trọng nhất là khám chuyên khoa gan – mật để được chẩn đoán đúng nguyên nhân và điều trị phù hợp.
Phòng ngừa men gan cao
- Tiêm phòng viêm gan A, B đầy đủ
- Không uống rượu bia quá mức
- Tránh dùng thuốc không rõ nguồn gốc
- Kiểm tra sức khỏe định kỳ, đặc biệt với người có nguy cơ cao
- Ăn uống điều độ, duy trì cân nặng hợp lý
- Vệ sinh an toàn thực phẩm, tránh ngộ độc
Men gan cao ở trẻ em có nguy hiểm không?
Men gan cao không chỉ gặp ở người lớn mà còn xảy ra ở trẻ em do:
- Nhiễm virus (viêm gan A, B)
- Tác dụng phụ của thuốc kháng sinh
- Bệnh lý chuyển hóa bẩm sinh
- Ngộ độc thực phẩm, hóa chất
Men gan cao ở trẻ cần được theo dõi sát và điều trị bởi bác sĩ chuyên khoa Nhi – Gan mật. Không nên tự điều trị tại nhà.
Men gan cao nguy hiểm không? Câu trả lời phụ thuộc vào nguyên nhân gây ra và mức độ tổn thương gan. Trong nhiều trường hợp, men gan cao chỉ là phản ứng tạm thời, nhưng nếu kéo dài và không điều trị, có thể dẫn đến các biến chứng nguy hiểm như xơ gan, ung thư gan. Vì vậy, khi phát hiện men gan cao, bạn cần đi khám chuyên khoa để được tư vấn, theo dõi và điều trị kịp thời.
Bệnh viện Đa khoa Ngã Tư Hồ – Địa chỉ đáng tin cậy trong chẩn đoán và điều trị các bệnh lý gan:
- Hệ thống xét nghiệm hiện đại, cho kết quả nhanh chóng
- Đội ngũ bác sĩ chuyên khoa Nội tiêu hóa – Gan mật giàu kinh nghiệm
- Dịch vụ tư vấn chế độ ăn, lối sống hỗ trợ điều trị gan hiệu quả
- Website: https://benhviendakhoangatuho.com
