Rối loạn tiêu hóa là tình trạng phổ biến mà hầu hết mọi người đều gặp phải ít nhất một lần trong đời. Tuy nhiên, khi các triệu chứng như đầy bụng, đau bụng, tiêu chảy, táo bón hay ợ hơi kéo dài trong nhiều tuần hoặc nhiều tháng, đó có thể là dấu hiệu cảnh báo hệ tiêu hóa đang gặp vấn đề nghiêm trọng hơn.
Tình trạng rối loạn tiêu hóa lâu ngày không chỉ gây khó chịu mà còn ảnh hưởng đến khả năng hấp thu dinh dưỡng, khiến cơ thể mệt mỏi, sụt cân và làm giảm chất lượng cuộc sống. Việc khám và điều trị rối loạn tiêu hóa kịp thời là rất cần thiết để phát hiện nguyên nhân, phòng ngừa biến chứng và khôi phục sức khỏe đường ruột.
Rối loạn tiêu hóa là gì
Rối loạn tiêu hóa là thuật ngữ chung chỉ những bất thường trong quá trình tiêu hóa thức ăn. Khi hệ tiêu hóa hoạt động không ổn định, chức năng co bóp, tiết dịch, hấp thu hoặc đào thải bị rối loạn, cơ thể sẽ xuất hiện nhiều triệu chứng khó chịu.
Rối loạn tiêu hóa lâu ngày không đơn thuần là hiện tượng tạm thời mà có thể là biểu hiện của các bệnh lý tiềm ẩn như viêm dạ dày, viêm đại tràng, hội chứng ruột kích thích hoặc rối loạn men tiêu hóa.
Nguyên nhân gây rối loạn tiêu hóa lâu ngày
Có nhiều nguyên nhân dẫn đến tình trạng rối loạn tiêu hóa kéo dài. Việc xác định đúng nguyên nhân giúp bác sĩ đưa ra phương án điều trị hiệu quả hơn. Một số nguyên nhân phổ biến gồm:
Chế độ ăn uống thiếu khoa học
- Ăn quá nhanh, không nhai kỹ, ăn khuya hoặc bỏ bữa thường xuyên.
- Sử dụng nhiều thực phẩm dầu mỡ, cay nóng, đồ ăn chế biến sẵn.
- Uống quá nhiều cà phê, rượu bia hoặc nước ngọt có gas.
Căng thẳng, stress kéo dài
Căng thẳng tâm lý ảnh hưởng trực tiếp đến hệ thần kinh ruột, làm rối loạn nhu động ruột và gây đau bụng, chướng bụng, tiêu chảy hoặc táo bón.
Nhiễm khuẩn hoặc ký sinh trùng
Vi khuẩn Helicobacter pylori (HP) trong dạ dày, ký sinh trùng hoặc nấm có thể gây viêm loét niêm mạc, dẫn đến rối loạn tiêu hóa lâu dài.
Sử dụng thuốc trong thời gian dài
Một số loại thuốc như kháng sinh, thuốc giảm đau, chống viêm hoặc thuốc điều trị tiểu đường có thể làm mất cân bằng hệ vi sinh đường ruột, gây rối loạn tiêu hóa.
Bệnh lý đường tiêu hóa
Những bệnh lý như viêm dạ dày, viêm đại tràng, viêm tụy, gan mật, hội chứng ruột kích thích, thậm chí ung thư đường tiêu hóa đều có thể là nguyên nhân tiềm ẩn gây rối loạn tiêu hóa kéo dài.
Triệu chứng thường gặp của rối loạn tiêu hóa lâu ngày
Rối loạn tiêu hóa lâu ngày thường biểu hiện bằng nhiều dấu hiệu khác nhau, tùy theo vị trí và mức độ tổn thương của hệ tiêu hóa. Một số triệu chứng phổ biến gồm:
- Đau bụng hoặc co thắt vùng bụng: Cơn đau có thể âm ỉ hoặc dữ dội, thường xuất hiện sau khi ăn.
- Chướng bụng, đầy hơi: Dấu hiệu cho thấy quá trình tiêu hóa và hấp thu thức ăn bị cản trở.
- Buồn nôn hoặc nôn: Xảy ra do thức ăn không được tiêu hóa hết hoặc dạ dày tăng co bóp.
- Tiêu chảy hoặc táo bón kéo dài: Sự thay đổi trong thói quen đại tiện là dấu hiệu rõ rệt nhất của rối loạn tiêu hóa.
- Ợ chua, ợ nóng, trào ngược dạ dày: Cho thấy axit dạ dày tiết ra quá mức.
- Sụt cân, mệt mỏi, chán ăn: Do cơ thể hấp thu kém dinh dưỡng trong thời gian dài.
Nếu các triệu chứng trên kéo dài trên hai tuần hoặc tái phát thường xuyên, người bệnh cần đi khám chuyên khoa để tìm nguyên nhân cụ thể và điều trị đúng hướng.
Phương pháp khám và chẩn đoán rối loạn tiêu hóa
Để chẩn đoán chính xác nguyên nhân gây rối loạn tiêu hóa, bác sĩ sẽ tiến hành thăm khám lâm sàng và thực hiện một số xét nghiệm cần thiết như:
- Xét nghiệm máu: Đánh giá tình trạng viêm nhiễm, chức năng gan và tuyến tụy.
- Xét nghiệm phân: Phát hiện ký sinh trùng, vi khuẩn hoặc máu ẩn trong phân.
- Nội soi dạ dày và đại tràng: Giúp quan sát trực tiếp niêm mạc đường tiêu hóa, phát hiện viêm loét, polyp hoặc khối u.
- Siêu âm ổ bụng: Đánh giá gan, mật, tụy và các cơ quan tiêu hóa khác.
- Test hơi thở HP: Dùng để phát hiện vi khuẩn Helicobacter pylori gây viêm dạ dày.
Dựa trên kết quả thăm khám, bác sĩ sẽ đưa ra hướng điều trị phù hợp tùy theo nguyên nhân và tình trạng của từng bệnh nhân.
Hậu quả của rối loạn tiêu hóa kéo dài
Nhiều người thường chủ quan, cho rằng rối loạn tiêu hóa chỉ là tình trạng tạm thời. Tuy nhiên, nếu không được điều trị sớm, bệnh có thể gây ra nhiều hậu quả nghiêm trọng:
- Suy nhược cơ thể: Do hấp thu kém các chất dinh dưỡng, dẫn đến thiếu máu, thiếu vitamin và khoáng chất.
- Rối loạn vi sinh đường ruột: Mất cân bằng hệ vi khuẩn có lợi và có hại, dễ gây tái phát viêm ruột hoặc tiêu chảy.
- Tổn thương niêm mạc dạ dày và ruột: Dẫn đến viêm loét, xuất huyết hoặc thủng dạ dày.
- Tăng nguy cơ mắc bệnh mạn tính: Như hội chứng ruột kích thích, viêm đại tràng mạn tính hoặc trào ngược dạ dày thực quản.
Vì vậy, việc khám và điều trị rối loạn tiêu hóa lâu ngày là cần thiết để ngăn chặn các biến chứng nguy hiểm cho sức khỏe.
Phương pháp điều trị rối loạn tiêu hóa lâu ngày
Điều trị rối loạn tiêu hóa không chỉ dừng ở việc làm giảm triệu chứng mà cần giải quyết nguyên nhân gốc rễ của bệnh. Các phương pháp điều trị thường bao gồm:
Điều chỉnh chế độ ăn uống và sinh hoạt
- Ăn uống đúng giờ, chia nhỏ bữa ăn, tránh ăn quá no hoặc để bụng đói lâu.
- Ưu tiên thực phẩm dễ tiêu như cháo, súp, rau xanh, trái cây.
- Hạn chế thức ăn cay nóng, chiên rán và đồ uống có cồn.
- Uống đủ nước, khoảng 1.5 – 2 lít mỗi ngày.
- Tăng cường vận động nhẹ nhàng, tránh ngồi lâu sau khi ăn.
Dùng thuốc điều trị
- Thuốc chống co thắt: Giảm đau bụng, giảm chướng hơi.
- Thuốc kháng axit hoặc ức chế tiết acid: Dành cho người bị trào ngược, viêm dạ dày.
- Thuốc kháng sinh: Nếu có nhiễm khuẩn HP hoặc viêm ruột do vi khuẩn.
- Men vi sinh: Giúp cân bằng hệ vi khuẩn đường ruột, cải thiện tiêu hóa.
Người bệnh tuyệt đối không nên tự ý mua thuốc điều trị khi chưa có chỉ định của bác sĩ, vì có thể gây nhờn thuốc hoặc làm trầm trọng thêm tình trạng bệnh.
Điều trị tâm lý
Với những trường hợp rối loạn tiêu hóa do stress hoặc rối loạn thần kinh ruột, bác sĩ có thể kết hợp tư vấn tâm lý, hướng dẫn thư giãn hoặc dùng thuốc an thần nhẹ để giảm căng thẳng.
Khám và điều trị rối loạn tiêu hóa tại Bệnh viện Đa khoa Ngã Tư Hồ
Bệnh viện Đa khoa Ngã Tư Hồ – Bắc Ninh là địa chỉ uy tín hàng đầu trong khám và điều trị các bệnh lý tiêu hóa, đặc biệt là rối loạn tiêu hóa lâu ngày.
Bệnh viện sở hữu đội ngũ bác sĩ chuyên khoa Tiêu hóa – Gan mật – Dinh dưỡng giàu kinh nghiệm, cùng hệ thống máy nội soi hiện đại, xét nghiệm sinh hóa tự động, cho phép phát hiện chính xác nguyên nhân gây bệnh ngay từ giai đoạn sớm.
Các gói khám tiêu hóa toàn diện tại bệnh viện bao gồm:
- Khám lâm sàng và tư vấn chuyên khoa tiêu hóa.
- Xét nghiệm máu, phân, men gan.
- Nội soi dạ dày – đại tràng không đau.
- Siêu âm ổ bụng và tầm soát vi khuẩn HP.
Phác đồ điều trị tại Bệnh viện Ngã Tư Hồ được cá nhân hóa theo từng bệnh nhân, đảm bảo hiệu quả và an toàn tối đa, kết hợp giữa thuốc điều trị, chế độ dinh dưỡng và phục hồi chức năng tiêu hóa tự nhiên.
Cách phòng ngừa rối loạn tiêu hóa tái phát
Sau điều trị, người bệnh cần chú trọng chăm sóc hệ tiêu hóa đúng cách để ngăn ngừa tái phát:
- Duy trì chế độ ăn uống khoa học, cân bằng chất xơ và đạm.
- Hạn chế rượu bia, thuốc lá và đồ ăn nhanh.
- Uống sữa chua hoặc bổ sung men vi sinh mỗi ngày.
- Tập thể dục đều đặn, tránh căng thẳng kéo dài.
- Khám định kỳ 6 tháng một lần để kiểm tra sức khỏe đường tiêu hóa.
Rối loạn tiêu hóa lâu ngày là vấn đề không nên xem nhẹ vì có thể là dấu hiệu của nhiều bệnh lý nguy hiểm trong hệ tiêu hóa. Việc khám và điều trị sớm giúp khôi phục hoạt động bình thường của đường ruột, cải thiện hấp thu dinh dưỡng và nâng cao chất lượng cuộc sống.
Nếu bạn đang gặp các triệu chứng rối loạn tiêu hóa kéo dài, hãy đến Bệnh viện Đa khoa Ngã Tư Hồ – Bắc Ninh để được thăm khám và điều trị toàn diện. Với đội ngũ bác sĩ chuyên khoa và trang thiết bị hiện đại, bệnh viện là địa chỉ đáng tin cậy giúp bạn sớm lấy lại hệ tiêu hóa khỏe mạnh, an toàn và bền vững.
