Giãn tĩnh mạch chi dưới là một trong những bệnh lý mạn tính phổ biến nhất hiện nay, đặc biệt ở người trưởng thành và người lớn tuổi. Tình trạng này xảy ra khi hệ thống tĩnh mạch ở chân bị suy yếu khiến máu không thể lưu thông trở lại tim một cách hiệu quả, dẫn đến ứ đọng và làm cho tĩnh mạch phình to, ngoằn ngoèo.
Mặc dù không phải là bệnh lý đe dọa tính mạng ngay lập tức nhưng giãn tĩnh mạch gây ra nhiều bất tiện, đau nhức và ảnh hưởng lớn đến chất lượng cuộc sống nếu không được điều trị sớm.
Bài viết dưới đây sẽ giúp bạn hiểu rõ nguyên nhân, dấu hiệu, mức độ nguy hiểm cũng như các phương pháp điều trị và phòng ngừa giãn tĩnh mạch chi dưới hiệu quả.
Giãn tĩnh mạch chi dưới là gì?
Giãn tĩnh mạch chi dưới là tình trạng các tĩnh mạch ở vùng chân bị giãn rộng, mất tính đàn hồi và suy yếu van tĩnh mạch. Các van tĩnh mạch có nhiệm vụ ngăn dòng máu chảy ngược. Khi các van này bị tổn thương, máu bị ứ đọng, gây áp lực lên thành tĩnh mạch, dẫn đến hiện tượng phình to và nổi rõ trên bề mặt da.
Bệnh thường khởi phát âm thầm trong thời gian dài. Nhiều người không chú ý đến các triệu chứng ban đầu cho đến khi bệnh tiến triển nặng và gây biến chứng.
6 Nguyên nhân gây giãn tĩnh mạch chi dưới
Có nhiều yếu tố khiến tĩnh mạch bị suy yếu hoặc làm cản trở quá trình lưu thông máu. Dưới đây là các nguyên nhân gây giãn tĩnh mạch chi dưới phổ biến nhất:
1. Di truyền
Nếu trong gia đình có bố mẹ hoặc người thân mắc giãn tĩnh mạch, nguy cơ bạn mắc bệnh cao hơn rất nhiều. Đây là yếu tố có ảnh hưởng mạnh mẽ đến cấu trúc và sức bền thành tĩnh mạch.
2. Tuổi tác
Tuổi càng cao, tính đàn hồi của thành tĩnh mạch càng giảm. Các van tĩnh mạch cũng dễ bị lão hóa và suy yếu theo thời gian.
3. Giới tính
Phụ nữ có nguy cơ mắc giãn tĩnh mạch chi dưới cao hơn nam giới do ảnh hưởng của nội tiết tố estrogen và progesterone. Việc sử dụng thuốc tránh thai hoặc mang thai cũng làm tăng áp lực lên tĩnh mạch chân.
4. Nghề nghiệp phải đứng hoặc ngồi quá lâu
Những người làm các công việc như giáo viên, nhân viên bán hàng, nhân viên văn phòng, thợ cắt tóc dễ mắc giãn tĩnh mạch hơn do máu khó lưu thông khi cơ thể duy trì một tư thế trong thời gian dài.
5. Thừa cân, béo phì
Cân nặng quá mức gây gia tăng áp lực lên đôi chân, khiến hệ thống tuần hoàn máu hoạt động kém hiệu quả.
6. Ít vận động
Lối sống thụ động khiến cơ chân yếu đi, làm giảm khả năng hỗ trợ bơm máu trở về tim.
6 Triệu chứng giãn tĩnh mạch chi dưới cần biết
Tùy vào mức độ nghiêm trọng, triệu chứng của giãn tĩnh mạch chi dưới có thể khác nhau. Dưới đây là các biểu hiện thường gặp nhất:
1. Tĩnh mạch nổi rõ dưới da
Đây là dấu hiệu đặc trưng: các mạch máu nổi ngoằn ngoèo, có màu xanh tím hoặc xanh đậm.
2. Nặng chân và đau nhức
Cảm giác nặng chân tăng lên khi đứng lâu, di chuyển nhiều hoặc về chiều tối.
3. Phù nề mắt cá chân
Một số người bị sưng nhẹ vùng mắt cá, bắp chân do máu ứ đọng.
4. Chuột rút
Bệnh nhân giãn tĩnh mạch chi dưới thường bị co rút cơ về đêm hoặc sau khi vận động lâu.
5. Ngứa và châm chích
Vùng da quanh tĩnh mạch có thể ngứa và bị kích ứng.
6. Thay đổi màu da
Da có thể trở nên sẫm màu, khô hoặc bong tróc khi bệnh tiến triển. Nếu không điều trị, bệnh có thể dẫn đến loét tĩnh mạch, huyết khối tĩnh mạch và nhiều biến chứng nghiêm trọng khác.
Giãn tĩnh mạch chi dưới có nguy hiểm không?
Mặc dù giãn tĩnh mạch không gây nguy hiểm ngay lập tức nhưng nó tiềm ẩn nhiều rủi ro nếu kéo dài.
Huyết khối tĩnh mạch nông
Tĩnh mạch viêm và hình thành cục máu đông, gây đau, nóng đỏ vùng da xung quanh.
Huyết khối tĩnh mạch sâu
Cục máu đông có thể di chuyển đến phổi gây thuyên tắc phổi, biến chứng giãn tĩnh mạch chi dưới rất nguy hiểm nếu không cấp cứu kịp thời.
Loét tĩnh mạch
Khi máu lưu thông kém, da thiếu dưỡng chất, dẫn đến các vết loét khó lành ở cổ chân.
Chảy máu tĩnh mạch
Tĩnh mạch giãn quá mức có thể vỡ khi va chạm, gây chảy máu nhiều. Vì vậy việc phát hiện sớm và điều trị đúng cách là rất quan trọng.
6 phương pháp điều trị giãn tĩnh mạch chi dưới
Tùy vào mức độ bệnh, bác sĩ sẽ đưa ra các phương pháp điều trị phù hợp. Dưới đây là các hướng điều trị phổ biến hiện nay.
1. Thay đổi lối sống
Đây là phương pháp bắt buộc đối với mọi bệnh nhân giãn tĩnh mạch chi dưới.
Gồm có:
- Tăng cường vận động mỗi ngày
- Đi bộ tối thiểu 30 phút
- Hạn chế đứng hoặc ngồi quá lâu
- Giảm cân nếu bị thừa cân
- Gác chân cao khi nghỉ hoặc ngủ
2. Mang vớ y khoa
Vớ y khoa giúp tạo áp lực lên chân, hỗ trợ máu lưu thông ngược về tim. Đây là biện pháp không xâm lấn nhưng mang lại hiệu quả rõ rệt.
3. Điều trị bằng thuốc
Thuốc thường dùng giúp tăng cường thành tĩnh mạch, giảm đau, giảm phù nề. Tuy nhiên cần dùng theo chỉ định của bác sĩ.
4. Tiêm xơ tĩnh mạch
Bác sĩ tiêm dung dịch vào tĩnh mạch bị giãn, làm cho mạch máu dần xơ hóa và biến mất.
5. Điều trị bằng laser
Điều trị giãn tĩnh mạch chi dưới bằng Laser nội mạch sử dụng nhiệt để làm co và đóng hoàn toàn tĩnh mạch bị giãn, ít đau và hồi phục nhanh.
6. Phẫu thuật
Áp dụng cho trường hợp nặng, khi tĩnh mạch bị tổn thương rộng và gây biến chứng.
Cách phòng ngừa giãn tĩnh mạch chi dưới hiệu quả
Phòng bệnh luôn tốt hơn chữa bệnh. Bạn có thể hạn chế nguy cơ mắc giãn tĩnh mạch bằng những thói quen đơn giản sau
Duy trì cân nặng hợp lý
Giảm áp lực lên đôi chân và hệ tuần hoàn máu.
Tập thể dục mỗi ngày
Các bài tập tốt cho tĩnh mạch gồm đi bộ, đạp xe, bơi lội và yoga.
Tránh đứng hoặc ngồi quá lâu
Cứ mỗi 30 phút nên đứng dậy vận động nhẹ.
Kê cao chân khi nằm
Giúp giảm áp lực lên tĩnh mạch và thúc đẩy tuần hoàn máu.
Uống đủ nước
Giúp máu loãng và lưu thông tốt hơn.
Hạn chế mặc quần áo bó sát
Quần bó, giày cao gót có thể làm cản trở tuần hoàn máu ở chân.
Dấu hiệu giãn tĩnh mạch chi dưới cần đi khám bác sĩ
Bạn nên đến cơ sở y tế khi có các dấu hiệu sau:
- Tĩnh mạch nổi rõ, kèm đau hoặc sưng
- Chuột rút thường xuyên về đêm
- Da vùng chân đổi màu hoặc có vết loét
- Đau tăng khi đứng lâu
- Xuất hiện cục máu đông hoặc da nóng đỏ
Đi khám sớm giúp phòng tránh biến chứng và điều trị bệnh hiệu quả hơn.
Giãn tĩnh mạch chi dưới là bệnh lý phổ biến nhưng hoàn toàn có thể kiểm soát nếu được phát hiện sớm và áp dụng đúng phương pháp điều trị. Việc thay đổi lối sống, kết hợp điều trị y khoa khi cần thiết sẽ giúp cải thiện triệu chứng, ngăn ngừa biến chứng và nâng cao chất lượng cuộc sống.
Nếu bạn nhận thấy các dấu hiệu nghi ngờ giãn tĩnh mạch, hãy chủ động kiểm tra sức khỏe để được tư vấn kịp thời.
