Rối loạn tiền đình là một trong những bệnh lý thần kinh phổ biến hiện nay, ảnh hưởng đến khả năng giữ thăng bằng, vận động và chất lượng cuộc sống của người bệnh. Căn bệnh này không chỉ gây chóng mặt, buồn nôn, mất ngủ mà còn có thể dẫn đến trầm cảm, suy nhược nếu không được điều trị đúng cách. Vậy làm sao để điều trị rối loạn tiền đình hiệu quả và phòng ngừa tái phát lâu dài? Hãy cùng Bệnh viện Đa khoa Ngã Tư Hồ tìm hiểu chi tiết trong bài viết dưới đây.
Rối loạn tiền đình là gì?
Tiền đình là một bộ phận nhỏ nằm ở tai trong, có vai trò quan trọng trong việc duy trì thăng bằng và định hướng không gian cho cơ thể. Khi cơ quan này bị tổn thương hoặc hoạt động sai lệch, cơ thể sẽ không còn khả năng giữ thăng bằng tốt, dẫn đến hiện tượng chóng mặt, hoa mắt, mất thăng bằng, được gọi chung là rối loạn tiền đình.
Rối loạn tiền đình có thể chia làm hai dạng:
- Rối loạn tiền đình trung ương: do tổn thương tại não, thân não hoặc tiểu não.
- Rối loạn tiền đình ngoại biên: do tổn thương ở tai trong, dây thần kinh tiền đình hoặc các cấu trúc xung quanh.
Nguyên nhân gây rối loạn tiền đình
Có nhiều yếu tố có thể dẫn đến rối loạn tiền đình, trong đó phổ biến nhất gồm:
Nguyên nhân sinh lý
- Căng thẳng, stress kéo dài.
- Thiếu ngủ, làm việc quá sức.
- Thay đổi thời tiết, môi trường đột ngột.
- Thiếu máu não, lưu thông máu kém.
Nguyên nhân bệnh lý
- Viêm tai giữa, viêm tai trong.
- Chấn thương vùng đầu hoặc cổ.
- Bệnh lý mạch máu não, huyết áp thấp hoặc cao.
- Rối loạn nội tiết, nhất là ở phụ nữ tiền mãn kinh.
- Tác dụng phụ của thuốc hoặc nhiễm độc từ môi trường.
Yếu tố nguy cơ
- Làm việc trong môi trường áp lực, ít vận động.
- Người trung niên, người cao tuổi.
- Dân văn phòng, người thường xuyên sử dụng máy tính, điện thoại.
- Người có bệnh lý tim mạch, tiểu đường, mỡ máu cao.
Triệu chứng rối loạn tiền đình thường gặp
Tùy theo mức độ bệnh, người mắc rối loạn tiền đình có thể xuất hiện một hoặc nhiều triệu chứng sau:
- Chóng mặt, hoa mắt, mất thăng bằng khi đứng hoặc đi.
- Buồn nôn, nôn, mệt mỏi, ù tai.
- Mất tập trung, suy giảm trí nhớ tạm thời.
- Đau đầu, mất ngủ, cảm giác lo lắng, sợ hãi.
- Khi bệnh nặng, người bệnh có thể ngã, té ngã, ảnh hưởng đến sinh hoạt và công việc.
Nếu những triệu chứng này kéo dài, người bệnh nên đến cơ sở y tế uy tín để được khám và điều trị rối loạn tiền đình hiệu quả, tránh để bệnh tiến triển mãn tính.
Phương pháp chẩn đoán rối loạn tiền đình
Để xác định chính xác nguyên nhân gây rối loạn tiền đình, bác sĩ thường tiến hành:
- Khám lâm sàng thần kinh và tai – mũi – họng.
- Đo thính lực, đo điện tiền đình, đo lưu lượng máu não.
- Chụp MRI hoặc CT não để loại trừ tổn thương trung ương.
- Xét nghiệm máu để kiểm tra đường huyết, mỡ máu, chức năng gan – thận.
Tùy vào kết quả, bác sĩ sẽ chỉ định phác đồ điều trị phù hợp, giúp đạt hiệu quả nhanh và an toàn.
Phương pháp điều trị rối loạn tiền đình hiệu quả
Hiện nay, điều trị rối loạn tiền đình tập trung vào việc giảm triệu chứng, cải thiện tuần hoàn máu và phục hồi chức năng tiền đình. Một số phương pháp hiệu quả bao gồm:
Điều trị bằng thuốc
Bác sĩ có thể kê các nhóm thuốc như:
- Thuốc tăng tuần hoàn máu não: Ginkgo biloba, piracetam, cinnarizine…
- Thuốc chống chóng mặt: Meclizine, Betahistine,…
- Thuốc an thần, giảm lo âu: sử dụng khi bệnh nhân mất ngủ hoặc stress kéo dài.
- Vitamin nhóm B, C, D: hỗ trợ phục hồi tế bào thần kinh.
Lưu ý: Không tự ý dùng thuốc khi chưa có chỉ định của bác sĩ. Việc lạm dụng thuốc có thể gây tác dụng phụ hoặc làm che lấp nguyên nhân gốc rễ của bệnh.
Vật lý trị liệu và phục hồi chức năng tiền đình
Các bài tập phục hồi tiền đình giúp:
- Tăng khả năng giữ thăng bằng.
- Giảm chóng mặt và cải thiện khả năng vận động.
- Hỗ trợ lưu thông máu và oxy lên não.
Một số bài tập phổ biến: xoay đầu nhẹ, đứng thăng bằng một chân, di chuyển mắt – đầu đồng thời. Người bệnh nên tập luyện đều đặn mỗi ngày 15–20 phút để đạt hiệu quả tốt nhất.
Điều trị rối loạn tiền đình bằng y học cổ truyền
Y học cổ truyền xem rối loạn tiền đình là do can khí uất kết, khí huyết ứ trệ, nên thường dùng các bài thuốc hoạt huyết, dưỡng não, an thần như:
- Thiên ma câu đằng ẩm.
- Dưỡng huyết an thần thang.
- Bài thuốc bạch quả, đương quy, xuyên khung.
Kết hợp với châm cứu, bấm huyệt, xoa bóp, phương pháp này có thể giúp giảm chóng mặt, tăng tuần hoàn não một cách tự nhiên và bền vững.
Chế độ sinh hoạt giúp hỗ trợ điều trị hiệu quả
Để đạt kết quả tốt trong quá trình điều trị, người bệnh cần kết hợp với chế độ dinh dưỡng và sinh hoạt hợp lý:
Dinh dưỡng
- Tăng cường ăn rau xanh, trái cây tươi, các loại hạt.
- Bổ sung cá hồi, trứng, sữa, thực phẩm giàu omega-3.
- Hạn chế cà phê, rượu bia, thuốc lá, đồ ăn nhiều dầu mỡ.
- Uống đủ 2 lít nước mỗi ngày.
Thói quen sinh hoạt
- Ngủ đủ 7–8 tiếng mỗi ngày.
- Tránh làm việc quá sức, căng thẳng kéo dài.
- Không thay đổi tư thế đột ngột (đứng lên quá nhanh, cúi gập người).
- Duy trì tập thể dục nhẹ nhàng: đi bộ, yoga, thiền.
Phòng ngừa rối loạn tiền đình tái phát
Sau khi điều trị ổn định, người bệnh cần:
- Kiểm tra sức khỏe định kỳ để theo dõi chức năng thần kinh – mạch máu.
- Giữ tinh thần thoải mái, tránh stress.
- Tập luyện phục hồi tiền đình đều đặn.
- Duy trì cân nặng, huyết áp ổn định.
Khi nào cần đến gặp bác sĩ?
Bạn nên đến bệnh viện hoặc phòng khám chuyên khoa thần kinh uy tín nếu xuất hiện các dấu hiệu sau:
- Chóng mặt kéo dài, mất thăng bằng thường xuyên.
- Ngất, nôn nhiều, nhìn mờ, mất khả năng tập trung.
- Có bệnh lý nền như huyết áp cao, tim mạch, tiểu đường.
Bệnh viện Đa khoa Ngã Tư Hồ là một trong những địa chỉ điều trị rối loạn tiền đình hiệu quả tại Bắc Ninh, với đội ngũ bác sĩ chuyên khoa thần kinh nhiều kinh nghiệm, hệ thống máy đo lưu lượng máu não, MRI hiện đại và phác đồ điều trị kết hợp Đông – Tây y giúp người bệnh phục hồi nhanh chóng, an toàn.
Rối loạn tiền đình không phải là bệnh nguy hiểm đến tính mạng, nhưng có thể ảnh hưởng nghiêm trọng đến chất lượng cuộc sống nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời. Việc điều trị rối loạn tiền đình hiệu quả cần sự kết hợp giữa thuốc, vật lý trị liệu, dinh dưỡng và lối sống lành mạnh.
Nếu bạn có dấu hiệu chóng mặt, hoa mắt, mất ngủ, mệt mỏi kéo dài, hãy chủ động đến Bệnh viện Đa khoa Ngã Tư Hồ để được thăm khám và tư vấn bởi các chuyên gia thần kinh hàng đầu.