Đau nhức xương khớp là một trong những vấn đề sức khỏe phổ biến nhất hiện nay, không chỉ ảnh hưởng đến người cao tuổi mà còn ngày càng trẻ hóa, xuất hiện ở nhiều lứa tuổi khác nhau. Tình trạng này gây ảnh hưởng lớn đến chất lượng cuộc sống, khả năng vận động và sinh hoạt hàng ngày của người bệnh. Việc hiểu rõ nguyên nhân, triệu chứng cũng như phương pháp phòng ngừa và điều trị đau nhức xương khớp là điều vô cùng cần thiết để bảo vệ sức khỏe lâu dài.
Tổng quan về đau nhức xương khớp
Đau nhức xương khớp là tình trạng người bệnh cảm thấy khó chịu, đau nhói hoặc âm ỉ tại các khớp hoặc vùng xương lân cận. Tùy vào nguyên nhân, mức độ đau có thể nhẹ hoặc dữ dội, thoáng qua hoặc kéo dài, ảnh hưởng đến vận động. Đây có thể là triệu chứng của nhiều bệnh lý cơ xương khớp nguy hiểm như thoái hóa khớp, viêm khớp, loãng xương, thoát vị đĩa đệm, gút hoặc chấn thương.
Đặc biệt, khi đau nhức xương khớp kéo dài, kèm theo sưng đỏ, biến dạng khớp hoặc hạn chế vận động, người bệnh tuyệt đối không nên chủ quan mà cần thăm khám sớm để tránh biến chứng.
Nguyên nhân gây đau nhức xương khớp
Đau nhức xương khớp có thể xuất phát từ nhiều nguyên nhân khác nhau, trong đó bao gồm:
Nguyên nhân sinh lý
- Tuổi tác: Lão hóa làm sụn khớp và xương dưới sụn bị bào mòn, gây thoái hóa khớp và đau nhức.
- Hoạt động quá sức: Vận động mạnh, chơi thể thao quá mức hoặc lao động nặng gây áp lực lên khớp.
- Thừa cân – béo phì: Trọng lượng cơ thể quá lớn làm tăng tải trọng lên các khớp, đặc biệt là khớp gối, cột sống.
Nguyên nhân bệnh lý
- Thoái hóa khớp: Nguyên nhân hàng đầu gây đau khớp ở người trung niên và cao tuổi.
- Viêm khớp dạng thấp: Bệnh tự miễn gây đau, sưng, cứng khớp đối xứng hai bên.
- Gút: Do rối loạn chuyển hóa purin, lắng đọng tinh thể urat ở khớp.
- Thoát vị đĩa đệm: Gây chèn ép dây thần kinh, dẫn đến đau lưng, đau lan xuống chân.
- Loãng xương: Làm xương giòn, dễ gãy, gây đau nhức kéo dài.
- Chấn thương: Tai nạn, va đập hoặc tổn thương cơ – dây chằng quanh khớp.
Yếu tố nguy cơ
- Di truyền trong gia đình có người mắc bệnh khớp.
- Lối sống ít vận động.
- Thói quen hút thuốc lá, uống rượu bia.
- Chế độ ăn thiếu canxi, vitamin D và các dưỡng chất cần thiết cho xương.
Triệu chứng thường gặp của đau nhức xương khớp
Đau nhức xương khớp có thể biểu hiện đa dạng, tùy theo nguyên nhân và vị trí tổn thương. Các dấu hiệu điển hình gồm:
- Đau âm ỉ hoặc dữ dội: Cơn đau có thể xuất hiện khi vận động, thậm chí cả khi nghỉ ngơi.
- Sưng khớp: Do tình trạng viêm hoặc ứ dịch khớp.
- Cứng khớp: Thường gặp vào buổi sáng sau khi ngủ dậy, kéo dài từ vài phút đến hàng giờ.
- Hạn chế vận động: Người bệnh khó gập, duỗi hoặc xoay khớp bình thường.
- Biến dạng khớp: Thường thấy trong giai đoạn muộn của viêm khớp hoặc thoái hóa.
- Âm thanh lạo xạo khi vận động khớp.
Biến chứng nguy hiểm của đau nhức xương khớp
Nếu không được điều trị sớm và đúng cách, đau nhức xương khớp có thể dẫn đến nhiều biến chứng nguy hiểm:
- Mất khả năng vận động: Người bệnh khó đi lại, thậm chí tàn phế.
- Loãng xương, gãy xương: Làm tăng nguy cơ chấn thương nghiêm trọng.
- Biến dạng khớp: Khi sụn khớp bị phá hủy không thể hồi phục.
- Ảnh hưởng tim mạch và thận: Do biến chứng của các bệnh lý nền như gút, viêm khớp dạng thấp.
- Suy giảm chất lượng cuộc sống: Người bệnh mệt mỏi, mất ngủ, giảm hiệu suất làm việc.
Phương pháp chẩn đoán bệnh đau nhức xương khớp
Để xác định chính xác nguyên nhân đau nhức xương khớp, bác sĩ sẽ tiến hành:
- Khám lâm sàng: Kiểm tra vị trí đau, mức độ vận động, tình trạng sưng viêm.
- Xét nghiệm máu: Tìm dấu hiệu viêm, nồng độ acid uric, chỉ số miễn dịch.
- Chẩn đoán hình ảnh: X-quang, CT scan, MRI để phát hiện tổn thương xương khớp.
- Đo mật độ xương: Đánh giá nguy cơ loãng xương.
Cách điều trị đau nhức xương khớp
Điều trị đau nhức xương khớp cần kết hợp nhiều phương pháp tùy vào nguyên nhân, mức độ bệnh và thể trạng bệnh nhân.
Điều trị bằng thuốc
- Thuốc giảm đau, chống viêm (NSAIDs).
- Thuốc giãn cơ: Giảm co cứng cơ quanh khớp.
- Corticosteroid: Tiêm trực tiếp vào khớp trong trường hợp nặng.
- Thuốc điều trị đặc hiệu: Dùng cho các bệnh lý như viêm khớp dạng thấp, gút.
Vật lý trị liệu
- Chườm nóng, chườm lạnh giảm đau.
- Điện trị liệu, siêu âm trị liệu.
- Tập các bài tập phục hồi chức năng, duy trì độ linh hoạt khớp.
Phẫu thuật
Áp dụng khi tổn thương khớp quá nặng, bao gồm thay khớp nhân tạo, chỉnh hình khớp.
Đông y và liệu pháp bổ trợ
- Sử dụng các bài thuốc nam, xoa bóp, châm cứu.
- Bổ sung thực phẩm chức năng hỗ trợ xương khớp như glucosamine, collagen type II.
>>> Có thể bạn quan tâm: Châm cứu chữa đau xương khớp có hiệu quả không?
Chế độ dinh dưỡng và sinh hoạt cho người đau nhức xương khớp
- Ăn nhiều thực phẩm giàu canxi và vitamin D: Sữa, cá hồi, cá mòi, rau xanh.
- Tăng cường thực phẩm giàu omega-3: Cá béo, hạt chia, hạt lanh.
- Hạn chế muối, đường, đồ ăn nhanh và rượu bia.
- Duy trì cân nặng hợp lý: Tránh gây áp lực lên khớp.
- Tập luyện thể thao nhẹ nhàng: Đi bộ, yoga, bơi lội.
- Ngủ đủ giấc, giữ tinh thần thoải mái.
Phòng ngừa đau nhức xương khớp
- Duy trì lối sống lành mạnh, tập thể dục thường xuyên.
- Ăn uống cân đối, đầy đủ dưỡng chất cho xương.
- Tránh ngồi lâu một chỗ, thay đổi tư thế thường xuyên.
- Kiểm soát cân nặng.
- Thăm khám sức khỏe định kỳ, đặc biệt với người trên 40 tuổi.
Khi nào cần đi khám bác sĩ?
Bạn nên đến cơ sở y tế ngay khi có các dấu hiệu sau:
- Đau khớp kéo dài hơn 2 tuần.
- Sưng đỏ khớp kèm sốt.
- Khớp biến dạng, khó cử động.
- Đau khớp kèm theo mệt mỏi, sụt cân không rõ nguyên nhân.
Đau nhức xương khớp là tình trạng thường gặp nhưng tiềm ẩn nhiều bệnh lý nguy hiểm nếu chủ quan. Việc nắm rõ nguyên nhân, triệu chứng, kết hợp điều trị y khoa cùng lối sống khoa học sẽ giúp kiểm soát bệnh hiệu quả, cải thiện chất lượng cuộc sống. Người bệnh không nên tự ý dùng thuốc giảm đau kéo dài mà cần thăm khám chuyên khoa để được chẩn đoán và điều trị đúng hướng.
Đến ngay khoa y học cổ truyền tại BVĐK Ngã Tư Hồ để chủ động phòng ngừa và chăm sóc xương khớp từ sớm chính là chìa khóa để duy trì sức khỏe lâu dài.
