Cúm A là một bệnh lý đường hô hấp cấp tính do virus cúm gây ra. Đây là thể cúm được đánh giá có khả năng lây lan nhanh, dễ bùng phát thành dịch và gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm hơn so với các chủng cúm thông thường.
Trong những năm gần đây, thời điểm giao mùa và khí hậu thay đổi khiến số ca mắc cúm A tăng cao ở nhiều địa phương. Việc hiểu rõ cúm A nguy hiểm như thế nào và nắm được các biện pháp điều trị cúm A tại nhà đúng cách giúp bảo vệ sức khỏe và hạn chế tối đa biến chứng.
Những điều cần biết về Virus gây bệnh Cúm A
Cúm A là một dạng của virus cúm mùa. Virus cúm A liên tục biến đổi cấu trúc, tạo ra nhiều chủng mới khiến việc kiểm soát dịch tễ gặp nhiều khó khăn. Người bệnh có thể nhiễm cúm A qua đường giọt bắn khi tiếp xúc gần với người mắc bệnh hoặc qua việc chạm vào bề mặt có chứa virus rồi đưa lên mắt, mũi, miệng.
Các triệu chứng cúm A thường khởi phát đột ngột và biểu hiện rõ rệt hơn cúm thông thường. Trong giai đoạn đầu, người bệnh thường cảm thấy mệt mỏi, đau nhức toàn thân, sốt cao, ho khan, đau rát họng và chảy nước mũi. Một số trường hợp kèm theo buồn nôn, tiêu chảy hoặc chóng mặt.
Virus cúm A có thể lan nhanh trong cộng đồng do thời gian ủ bệnh ngắn và khả năng phát tán mạnh. Người bệnh có thể lây bệnh cho người khác ngay từ 1 ngày trước khi xuất hiện triệu chứng và kéo dài đến 5 đến 7 ngày sau đó. Điều này khiến cúm A dễ bùng phát thành dịch nếu không được kiểm soát kịp thời.
Bệnh Cúm A nguy hiểm như thế nào?
Cúm A được xem là nguy hiểm hơn cúm mùa thông thường vì nhiều lý do. Trước hết, các biểu hiện của cúm A thường nặng và kéo dài hơn. Người bệnh có thể sốt cao liên tục từ 39 đến 40 độ C, kèm theo tình trạng đau cơ, đau đầu dữ dội khiến cơ thể suy kiệt nhanh chóng.
Nguy hiểm nhất của cúm A nằm ở các biến chứng đi kèm, đặc biệt ở những nhóm có hệ miễn dịch yếu như trẻ nhỏ, người già, phụ nữ mang thai và người có bệnh lý nền.
Một số biến chứng thường gặp gồm viêm phế quản, viêm phổi, nhiễm khuẩn đường hô hấp dưới và tổn thương tim mạch.
Viêm phổi do cúm là nguyên nhân hàng đầu gây nhập viện, thậm chí đe dọa tính mạng nếu không được điều trị đúng thời điểm.
Bên cạnh đó, virus cúm A khi tấn công cơ thể có thể gây mất nước, rối loạn điện giải, ảnh hưởng nghiêm trọng đến hoạt động của các cơ quan nội tạng. Với những người mắc bệnh mãn tính như hen phế quản, bệnh tim mạch hoặc tiểu đường, cúm A có thể làm bệnh trở nên nặng hơn.
Một số chủng cúm A như H5N1 và H7N9 từng gây ra tỉ lệ tử vong cao trong lịch sử. Mặc dù các chủng cúm A hiện nay chủ yếu là H1N1 hoặc H3N2, mức độ nguy hiểm vẫn không nên bị xem nhẹ.
Khi nào bệnh cúm A trở nên nghiêm trọng và nguy hiểm
Cúm A sẽ trở nên nguy hiểm khi người bệnh có các dấu hiệu cảnh báo như khó thở, thở nhanh, đau tức ngực, sốt cao không hạ sau 3 ngày dùng thuốc, tình trạng ho nặng dần hoặc xuất hiện đờm xanh vàng. Ở trẻ nhỏ, các dấu hiệu như bỏ bú, lừ đừ, co giật, môi tím tái là tình trạng cần đưa đến cơ sở y tế ngay.
Phụ nữ có thai mắc cúm A cũng cần được theo dõi sát sao. Sự thay đổi miễn dịch trong thai kỳ khiến mẹ bầu dễ tiến triển nặng hơn so với bình thường. Ngoài nguy cơ viêm phổi, cúm A còn có thể làm tăng nguy cơ sinh non, sảy thai hoặc thai chậm phát triển nếu không xử lý sớm.
Cách điều trị cúm A tại nhà nhanh chóng và hiệu quả
Điều trị cúm A tại nhà đúng cách giúp làm giảm triệu chứng, rút ngắn thời gian bệnh và hạn chế nguy cơ lây nhiễm cho người xung quanh. Dưới đây là những hướng dẫn quan trọng mà người bệnh cần chú ý.
Nghỉ ngơi đầy đủ
Khi mắc cúm A, cơ thể cần thời gian để phục hồi và xây dựng lại hệ miễn dịch. Người bệnh nên nghỉ ngơi trong phòng thoáng khí, hạn chế làm việc nặng, đồng thời ngủ đủ từ 7 đến 9 giờ mỗi ngày.
Uống nhiều nước
Sốt cao và đổ mồ hôi khiến cơ thể dễ mất nước. Việc bổ sung nước đúng cách giúp điều hòa thân nhiệt, giảm đau đầu và hỗ trợ đào thải độc tố. Người bệnh có thể uống nước lọc, nước điện giải, nước cam, nước chanh hoặc các loại nước ấm. Tránh sử dụng đồ uống có cồn hoặc caffeine vì dễ làm mất nước.
Giảm ho và đau họng
Ho khan và đau rát họng là triệu chứng thường gặp của cúm A. Người bệnh có thể uống nước ấm pha mật ong, súc miệng nước muối loãng hoặc bổ sung vitamin C để giảm cảm giác khó chịu. Hạn chế tối đa việc dùng thuốc ho không rõ nguồn gốc.
Ăn uống đủ chất
Một chế độ ăn hợp lý giúp cơ thể phục hồi nhanh hơn. Người bệnh nên ưu tiên các món dễ tiêu hóa như cháo, súp, rau củ nấu chín và trái cây giàu vitamin. Tránh ăn đồ dầu mỡ, thức ăn nhanh hoặc thực phẩm cay nóng vì có thể khiến tình trạng viêm họng nặng hơn.
Vệ sinh cá nhân và môi trường sống
Người mắc cúm A nên đeo khẩu trang khi tiếp xúc với người khác, che miệng khi ho hoặc hắt hơi, rửa tay thường xuyên và vệ sinh bề mặt tiếp xúc để tránh lây lan. Không dùng chung đồ cá nhân như khăn mặt, cốc uống nước hoặc bàn chải đánh răng.
Hạ sốt và giảm đau
Người bệnh có thể dùng các loại thuốc hạ sốt thông thường theo hướng dẫn của bác sĩ hoặc nhân viên y tế. Không tự ý dùng thuốc khi chưa được tư vấn, đặc biệt với trẻ nhỏ. Khi sốt cao, có thể chườm ấm tại nách và bẹn để giúp cơ thể dễ chịu hơn.
Dùng thuốc kháng virus theo chỉ định
Một số trường hợp được bác sĩ kê đơn thuốc kháng virus đặc trị cúm. Thuốc có thể rút ngắn thời gian mắc bệnh nếu được sử dụng trong vòng 48 giờ đầu kể từ khi xuất hiện triệu chứng. Tuy nhiên, người bệnh không nên tự ý mua thuốc khi chưa được khám và đánh giá.
Bệnh nhân Cúm A khi nào cần đến bệnh viện ngay
Điều trị cúm A tại nhà chỉ áp dụng cho các trường hợp nhẹ. Khi xuất hiện các dấu hiệu bất thường như khó thở, tức ngực, sốt cao kéo dài, lơ mơ, co giật, bỏ bú ở trẻ hoặc nôn ói liên tục, cần đưa người bệnh đến cơ sở y tế ngay lập tức.
Phụ nữ có thai, trẻ em dưới 5 tuổi, người cao tuổi trên 65 tuổi và người có bệnh nền cần được khám sớm để giảm nguy cơ diễn tiến nặng.
Phòng ngừa cúm A hiệu quả
Phòng bệnh luôn là giải pháp quan trọng nhất trong việc hạn chế lây lan và giảm biến chứng của cúm A. Các biện pháp phòng bệnh hiệu quả gồm:
- Tiêm vắc xin cúm hàng năm giúp cơ thể tạo miễn dịch và giảm nguy cơ mắc bệnh nặng.
- Giữ vệ sinh cá nhân, rửa tay bằng xà phòng, che miệng khi ho và hắt hơi.
- Tránh tiếp xúc gần với người có triệu chứng cúm.
- Giữ môi trường sống sạch sẽ và thông thoáng.
- Tăng cường dinh dưỡng và luyện tập thể thao để nâng cao sức đề kháng.
Cúm A là bệnh lý nguy hiểm có thể gây ra nhiều biến chứng nghiêm trọng nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời. Việc hiểu rõ cúm A nguy hiểm như thế nào và nắm được cách điều trị cúm A tại nhà đúng cách giúp người bệnh giảm nhẹ triệu chứng, rút ngắn thời gian hồi phục và bảo vệ sức khỏe cho bản thân cũng như cộng đồng.
Nếu có dấu hiệu bất thường, người bệnh cần đến cơ sở y tế ngay để được thăm khám và xử lý kịp thời.
