Ngày nay, các nghiên cứu hiện đại đã chứng minh atiso chứa nhiều hoạt chất sinh học quý như cynarin, inulin, flavonoid, chất xơ và vitamin. Vậy tác dụng của atiso đối với sức khỏe cụ thể ra sao? Bài viết này Bệnh viện Ngã Tư Hồ sẽ phân tích chi tiết để bạn hiểu rõ hơn.

Atiso “Thần dược” bảo vệ gan và hơn thế nữa

Atiso (tên khoa học: Cynara scolymus) là một loại thảo dược quý có nguồn gốc từ vùng Địa Trung Hải, sau này được du nhập và trồng nhiều tại Việt Nam, đặc biệt ở Đà Lạt. Với hương vị đặc trưng, nó không chỉ là nguyên liệu cho các món ăn ngon mà còn được mệnh danh là “vị thuốc vàng” của gan.

Thành phần dinh dưỡng nổi bật trong Atiso

Trong 100g Atiso tươi có chứa:

• Năng lượng: ~47 kcal.
• Chất xơ: 5,4g – hỗ trợ tiêu hóa, kiểm soát cân nặng.
• Vitamin: Vitamin C, vitamin K, vitamin B9 (folate).
• Khoáng chất: Magie, kali, mangan, canxi, sắt.
• Hoạt chất sinh học: Cynarin, silymarin, luteolin, inulin – những chất quan trọng mang lại tác dụng bảo vệ gan, tim mạch và chống oxy hóa.

Chính nhờ thành phần này mà atiso trở thành thảo dược được sử dụng rộng rãi trong cả y học cổ truyền lẫn hiện đại.

Tác dụng của Atiso đối với sức khỏe

Atiso là một loại thảo dược có rất nhiều tác dụng đối với sức khỏe của con người, cụ thể:

Bảo vệ gan – Giải độc và lợi mật

• Atiso nổi tiếng với tác dụng giải độc gan, lợi mật nhờ hoạt chất cynarin.
• Giúp tăng tiết mật, hỗ trợ tiêu hóa chất béo, đồng thời bảo vệ tế bào gan trước tác hại của rượu bia và hóa chất.
• Một số nghiên cứu cho thấy nó có thể hỗ trợ điều trị men gan cao, gan nhiễm mỡ, viêm gan nhẹ.

Với người hay uống rượu bia hoặc có dấu hiệu nóng gan, trà atiso là lựa chọn lý tưởng.

Giảm cholesterol, tốt cho tim mạch

• Flavonoid và chất chống oxy hóa trong atiso giúp giảm cholesterol xấu (LDL) và tăng cholesterol tốt (HDL).
• Kali trong cây góp phần điều hòa huyết áp, giảm gánh nặng cho tim.
• Việc uống thường xuyên có thể hỗ trợ phòng ngừa xơ vữa động mạch, đột quỵ, bệnh mạch vành.

Hỗ trợ tiêu hóa và đường ruột

• Atiso giàu chất xơ và chứa inulin – một loại prebiotic tự nhiên giúp nuôi dưỡng lợi khuẩn đường ruột.
• Giúp giảm táo bón, đầy bụng, khó tiêu.
• Thích hợp cho người có hội chứng ruột kích thích (IBS).

Ổn định đường huyết

• Inulin trong atiso giúp giảm hấp thu đường trong ruột, từ đó ổn định đường huyết.
• Một số nghiên cứu cho thấy loại cây này có thể giúp cải thiện độ nhạy insulin – có lợi cho người tiểu đường type 2.

Chống oxy hóa, phòng ngừa lão hóa

• Atiso chứa nhiều polyphenol, flavonoid và vitamin C – những chất chống oxy hóa mạnh.
• Giúp trung hòa gốc tự do, làm chậm quá trình lão hóa tế bào.
• Hỗ trợ bảo vệ da, giảm nếp nhăn, giữ da sáng mịn.

Hỗ trợ giảm cân

• Nhờ giàu chất xơ và ít calo, atiso mang lại cảm giác no lâu, giúp kiểm soát khẩu phần ăn.
• Cynarin kích thích tiết mật, hỗ trợ chuyển hóa chất béo tốt hơn.
• Người muốn giảm cân có thể thêm vào chế độ ăn để đạt hiệu quả.

Giúp lợi tiểu và thanh nhiệt cơ thể

• Uống trà atiso giúp tăng bài tiết nước tiểu, thanh lọc cơ thể.
• Rất hữu ích cho người bị sỏi thận nhỏ, tiểu khó hoặc tích nước.
• Đồng thời, loại thảo dược này có tính mát, giúp giảm tình trạng nóng trong, nổi mụn, nhiệt miệng.

Tốt cho phụ nữ sau sinh

• Atiso giúp lợi sữa, thanh nhiệt, giảm táo bón.
• Ngoài ra, các chất chống oxy hóa còn giúp phụ nữ sau sinh hồi phục sức khỏe nhanh hơn.

Cách sử dụng Atiso hiệu quả nhất

Uống trà atiso

• Phổ biến nhất là dùng hoa atiso khô hoặc tươi nấu lấy nước uống.
• Có thể kết hợp với cam thảo, táo tàu, đường phèn.

Chế biến món ăn

• Atiso hầm giò heo: bổ dưỡng, lợi sữa.
• Nấu Canh hầm xương: thanh mát, dễ ăn.
• Làm Salad: phù hợp cho người ăn kiêng.

Dùng dạng thực phẩm chức năng

• Viên nang, cao atiso, trà túi lọc tiện lợi.
• Phù hợp với người bận rộn nhưng vẫn muốn tận dụng lợi ích.

Lưu ý khi dùng Atiso cần biết

Mặc dù việc sử dụng Atiso mang lại nhiều hiệu quả nổi bật đối với sức khỏe, tuy nhiên vẫn cần lưu ý khi sử dụng để tránh những tác hại không đáng có.

• Không nên uống quá nhiều: Chỉ nên dùng 1–2 lít trà atiso/ngày. Uống quá mức có thể gây đầy bụng, khó tiêu.
• Người huyết áp thấp cần cẩn trọng vì nó có thể làm hạ huyết áp.
• Phụ nữ mang thai nên hỏi ý kiến bác sĩ trước khi dùng.
• Người bệnh sỏi mật lớn cần thận trọng vì sẽ kích thích tiết mật.

Cây Atiso không chỉ là nguyên liệu ẩm thực mà còn là thảo dược quý cho sức khỏe. Với hàng loạt công dụng như:

• Bảo vệ gan, giải độc.
• Giảm cholesterol, tốt cho tim mạch.
• Hỗ trợ tiêu hóa, ổn định đường huyết.
• Chống oxy hóa, làm đẹp da.
• Thanh nhiệt, lợi tiểu, giảm cân.

Tuy nhiên, để phát huy hiệu quả những tác dụng của Atiso đối với sức khỏe, thì cần dùng đúng liều lượng và phù hợp thể trạng. Nó sẽ thực sự trở thành “người bạn đồng hành” trong việc chăm sóc sức khỏe bền vững cho cả gia đình.