Những người nào không nên uống nước lá tía tô

Lá tía tô từ lâu đã được biết đến là một loại rau thơm đồng thời là vị thuốc quý trong y học cổ truyền. Không chỉ góp mặt trong các món ăn thường ngày, tía tô còn được nấu thành nước uống để giải cảm, làm đẹp da, giảm mụn, cải thiện tiêu hóa và hỗ trợ miễn dịch.

Tuy nhiên, không phải ai cũng phù hợp để uống nước lá tía tô, và việc sử dụng không đúng cách có thể gây ra tác dụng phụ nghiêm trọng. Vậy những người nào không nên uống nước lá tía tô? Hãy cùng Bệnh viện Ngã Tư Hồ tìm hiểu chi tiết qua bài viết dưới đây.

Tác dụng chung của lá tía tô

Lá tía tô (tên khoa học: Perilla frutescens) thuộc họ hoa môi, có vị cay nhẹ, tính ấm. Trong Đông y, tía tô có tác dụng:

• Giải cảm, giảm ho
• Giảm đau bụng do lạnh
• Kháng viêm, chống oxy hóa
• Giảm mẩn ngứa, dị ứng
• Làm sáng da, mịn da

Chính nhờ những công dụng trên, nhiều người tự nấu nước lá tía tô để uống hàng ngày như một liệu pháp tự nhiên chăm sóc sức khỏe.

Những người nào không nên uống nước lá tía tô?

Mặc dù là một thảo dược lành tính, song nước lá tía tô không dành cho tất cả mọi người. Việc sử dụng sai đối tượng hoặc quá liều lượng có thể dẫn đến những hậu quả nghiêm trọng.

Dưới đây là 8 nhóm đối tượng KHÔNG nên uống nước lá tía tô hoặc cần hết sức cẩn trọng khi sử dụng:

Người bị cao huyết áp

Tía tô có tính ấm và có thể làm tăng tuần hoàn máu, do đó dễ gây tăng huyết áp nếu dùng liên tục.

• Người đang bị cao huyết áp, đặc biệt là người lớn tuổi, nếu uống nước tía tô thường xuyên có thể đối mặt với nguy cơ đột quỵ, tăng áp lực mạch máu, đau đầu, chóng mặt.

Khuyến cáo: Người cao huyết áp nên hạn chế dùng nước lá tía tô hoặc chỉ dùng với lượng rất nhỏ và không liên tục.

Phụ nữ mang thai 3 tháng cuối

Mặc dù trong y học cổ truyền, tía tô có thể dùng để an thai hoặc hỗ trợ chuyển dạ nhẹ, tuy nhiên:

• Thành phần tinh dầu và tính ấm của lá tía tô có thể gây kích thích co bóp tử cung, làm tăng nguy cơ chuyển dạ sớm.
• Ngoài ra, nếu phụ nữ mang thai có tiền sử cao huyết áp thai kỳ, việc dùng nước tía tô có thể làm tăng huyết áp nhanh chóng.

Khuyến cáo: Phụ nữ mang thai, đặc biệt trong giai đoạn cuối thai kỳ, chỉ nên dùng nước tía tô nếu có sự hướng dẫn của bác sĩ Đông y.

Trẻ sơ sinh và trẻ dưới 2 tuổi

Cơ thể trẻ nhỏ còn non nớt, chưa có khả năng chuyển hóa tốt các hoạt chất có trong lá tía tô như người lớn. Ngoài ra:

• Tinh dầu trong tía tô có thể gây kích ứng niêm mạc hoặc dị ứng nhẹ
• Trẻ nhỏ dễ bị rối loạn tiêu hóa nếu uống nước thảo dược không đúng cách

Khuyến cáo: Không nên cho trẻ sơ sinh và trẻ dưới 2 tuổi uống nước lá tía tô trừ khi có chỉ định của bác sĩ nhi khoa.

Người có cơ địa nóng, hay nổi mụn

Lá tía tô tuy có tác dụng làm đẹp da, nhưng tính ấm cao của nó lại không phù hợp với người có cơ địa nhiệt (nóng trong).

• Việc uống nước lá tía tô thường xuyên có thể khiến mụn mọc nhiều hơn, nổi rôm sảy, khô miệng
• Dễ gây bốc hỏa, nóng gan, mất ngủ, táo bón

Khuyến cáo: Nếu bạn có cơ địa nóng, hay nổi mụn, nên giới hạn dùng tía tô dưới dạng uống, thay vào đó có thể sử dụng để xông hoặc làm mặt nạ ngoài da.

Người có bệnh lý về gan, thận

Tất cả các loại nước thảo dược, dù lành tính, cũng phải được chuyển hóa qua gan và đào thải qua thận. Nếu người bệnh:

• Đang bị suy gan, viêm gan, men gan cao
• Đang bị suy thận, viêm thận

Thì việc dùng nước tía tô hàng ngày có thể khiến gan và thận hoạt động quá sức, dễ gây tổn thương cơ quan nội tạng.

Khuyến cáo: Người có bệnh lý gan, thận nên tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi sử dụng bất kỳ loại nước thảo dược nào.

Người đang dùng thuốc chống đông máu hoặc thuốc huyết áp

Một số hoạt chất trong tía tô có thể gây tương tác bất lợi với thuốc Tây, đặc biệt:

• Thuốc chống đông máu (warfarin, aspirin liều thấp)
• Thuốc hạ huyết áp
• Thuốc lợi tiểu

Việc kết hợp không kiểm soát có thể dẫn đến:

• Chảy máu kéo dài
• Hạ huyết áp đột ngột
• Loạn nhịp tim

Khuyến cáo: Người đang điều trị bằng thuốc Tây nên tránh dùng nước lá tía tô nếu không được bác sĩ chỉ định.

Người có tiền sử dị ứng tinh dầu

Một số người có thể bị dị ứng với tinh dầu trong tía tô, đặc biệt là tinh dầu perillaldehyde. Biểu hiện có thể gồm:

• Ngứa ngáy, nổi mề đay
• Đau đầu, chóng mặt, khó chịu
• Khó thở nhẹ (ở người có hen suyễn)

Khuyến cáo: Nếu bạn từng có tiền sử dị ứng với các loại tinh dầu hoặc lá cây có mùi mạnh, nên thử phản ứng với lượng nhỏ trước khi sử dụng nước tía tô.

Người đang đói hoặc bị viêm loét dạ dày nặng

Tía tô có thể kích thích tiết dịch vị, tốt cho tiêu hóa. Nhưng nếu dùng khi đói, đặc biệt ở người:

• Bị viêm loét dạ dày nặng
• Bị đau dạ dày do dư acid

Thì việc uống nước lá tía tô có thể làm dạ dày đau hơn, tăng cảm giác nóng rát, khó chịu.

Khuyến cáo: Không uống nước lá tía tô khi bụng đói, nên uống sau ăn khoảng 1 giờ.

Lưu ý khi sử dụng nước lá tía tô

Nếu bạn không thuộc nhóm đối tượng nêu trên, thì có thể dùng nước lá tía tô theo hướng dẫn an toàn sau:

Cách dùng đúng:

• Liều lượng: 100–150 ml/ngày
• Không uống thay nước lọc hoàn toàn
• Không dùng liên tục quá 10 ngày
• Không để nước quá 24h

Cách nấu đơn giản:

• 1 nắm lá tía tô tươi (~50g)
• 1 lít nước sạch
• Đun sôi 10 phút, để ấm, uống trong ngày

Tía tô là một loại thảo dược dân gian có nhiều lợi ích cho sức khỏe, từ làm đẹp da đến hỗ trợ miễn dịch. Tuy nhiên, nó không phải là thần dược, và việc lạm dụng hoặc dùng sai đối tượng có thể gây ra tác dụng phụ đáng lo ngại.

Những người không nên uống nước lá tía tô bao gồm: người cao huyết áp, phụ nữ mang thai cuối kỳ, trẻ nhỏ, người có bệnh gan thận, người đang dùng thuốc chống đông máu, người có cơ địa nóng hoặc dễ dị ứng.

Lời khuyên quan trọng: Hãy sử dụng nước lá tía tô một cách thông minh, có kiểm soát, và tốt nhất nên tham khảo ý kiến bác sĩ nếu đang có bệnh lý nền.