Sởi, quai bị và rubella là những bệnh truyền nhiễm nguy hiểm thường gặp ở trẻ em, có thể để lại hậu quả nghiêm trọng như viêm não, điếc, sảy thai hoặc dị tật bẩm sinh nếu mẹ bầu mắc bệnh. Vì vậy, tiêm Vaccine Sởi – Quai bị – Rubella (MMR) phòng ngừa 3 bệnh này (MMR) là biện pháp hiệu quả và an toàn, được khuyến cáo rộng rãi trên toàn thế giới.
Trong bài viết này, chúng ta sẽ tìm hiểu chi tiết về tác dụng của Vaccine sởi – quai bị – rubella, thời điểm tiêm phù hợp và những điều cha mẹ cần lưu ý khi đưa trẻ đi tiêm chủng.
Tìm hiểu về các bệnh Sởi – Quai bị – Rubella
1. Sởi (Measles)
Là bệnh nhiễm virus cấp tính, dễ lây qua đường hô hấp. Sởi gây ra các triệu chứng: sốt cao, phát ban toàn thân, ho, chảy mũi, mắt đỏ. Biến chứng nguy hiểm gồm viêm phổi, viêm tai giữa, viêm não, tử vong ở trẻ nhỏ có thể xảy ra.
2. Quai bị (Mumps)
Là bệnh do virus gây ra, biểu hiện bằng sưng đau tuyến nước bọt (tuyến mang tai). Quai bị dễ lây qua đường hô hấp và nước bọt. Ở nam giới sau tuổi dậy thì, quai bị có thể gây viêm tinh hoàn – nguy cơ vô sinh.
3. Rubella
Còn gọi là sởi Đức – là bệnh nhẹ ở trẻ nhưng rất nguy hiểm với phụ nữ mang thai, đặc biệt 3 tháng đầu. Nhiễm rubella có thể khiến thai nhi bị dị tật nặng (mù, điếc, tim bẩm sinh) hoặc sảy thai.
Tác dụng của Vaccine sởi – quai bị – rubella
Vaccine kết hợp MMR là gì?
Vaccine Sởi – Quai bị – Rubella MMR (Measles – Mumps – Rubella) là vaccine phối hợp 3 trong 1, giúp phòng ngừa đồng thời cả ba bệnh kể trên. Việc tiêm vaccine kết hợp không chỉ tiết kiệm thời gian, chi phí mà còn giúp cơ thể sinh kháng thể hiệu quả cao.
Tác dụng bảo vệ
- Tạo miễn dịch chủ động chống lại sởi – quai bị – rubella
- Giảm tỉ lệ mắc bệnh, biến chứng nặng và tử vong
- Bảo vệ phụ nữ mang thai khỏi nguy cơ dị tật bẩm sinh do rubella
- Góp phần tạo miễn dịch cộng đồng – chặn đứng sự bùng phát dịch
Lịch tiêm Vaccine sởi – quai bị – rubella
Lịch tiêm MMR theo khuyến cáo của Bộ Y tế Việt Nam
- Mũi 1: Khi trẻ đủ 12 tháng tuổi
- Mũi 2: Cách mũi 1 ít nhất 1 tháng (khuyến khích tiêm lúc 15 – 18 tháng tuổi)
Lưu ý: Trẻ trên 6 tuổi chưa từng tiêm Vacxin Sởi – Quai bị – Rubella (MMR) cần tiêm 2 mũi cách nhau ít nhất 1 tháng.
Phụ nữ chuẩn bị mang thai
- Nên tiêm phòng MMR trước khi mang thai ít nhất 3 tháng
- Không tiêm khi đang mang thai
- Nếu chưa rõ tình trạng miễn dịch, có thể làm xét nghiệm IgG để kiểm tra
Ai nên tiêm Vaccine sởi – quai bị – rubella?
- Trẻ từ 12 tháng tuổi trở lên
- Trẻ chưa từng mắc sởi, quai bị, rubella
- Phụ nữ trong độ tuổi sinh sản
- Người lớn chưa tiêm phòng hoặc không rõ tiền sử tiêm chủng
- Người chuẩn bị đi du học, công tác nước ngoài
Đối tượng không nên tiêm Vaccine sởi – quai bị – rubella
- Phụ nữ đang mang thai
- Người bị suy giảm miễn dịch nặng (ung thư, HIV/AIDS, đang dùng thuốc ức chế miễn dịch)
- Người có tiền sử dị ứng nặng với thành phần của vaccine (ví dụ: gelatin, neomycin)
- Trẻ sốt cao, đang mắc bệnh nhiễm trùng cấp tính (nên hoãn tiêm đến khi khỏe lại)
Vaccine sởi – quai bị – rubella có an toàn không?
Vacxin Sởi – Quai bị – Rubella (MMR) được sử dụng hàng chục năm nay và đã chứng minh tính an toàn – hiệu quả cao trên hàng triệu người.
Các phản ứng phụ thường gặp:
- Sốt nhẹ, mệt mỏi, đau tại vị trí tiêm
- Phát ban nhẹ (giả sởi) sau vài ngày tiêm
- Sưng nhẹ tuyến nước bọt
Các phản ứng sau khi tiêm vaccine cho trẻ thường nhẹ và tự khỏi sau 1 – 2 ngày, không ảnh hưởng đến sức khỏe lâu dài.
Biến chứng hiếm gặp (rất hiếm):
- Phản ứng dị ứng nghiêm trọng (sốc phản vệ)
- Co giật do sốt cao
Tất cả các điểm tiêm chủng hiện nay đều được yêu cầu sẵn sàng xử trí các tình huống này và theo dõi trẻ ít nhất 30 phút sau tiêm.
Những lưu ý sau khi tiêm Vaccine sởi – quai bị – rubella
- Theo dõi nhiệt độ cơ thể, vị trí tiêm
- Không cho trẻ tắm ngay sau tiêm
- Cho trẻ ăn uống bình thường, tránh vận động quá sức
- Gặp bác sĩ nếu có các dấu hiệu như sốt cao > 39 độ, co giật, phát ban lan rộng
Tiêm Vaccine Sởi – quai bị – rubella là trách nhiệm cộng đồng
Tiêm chủng không chỉ là bảo vệ cá nhân, mà còn là cách bảo vệ cộng đồng khỏi dịch bệnh. Khi tỷ lệ bao phủ vaccine cao, mầm bệnh sẽ không còn khả năng lây lan, đặc biệt quan trọng với:
- Trẻ sơ sinh chưa đủ tuổi tiêm
- Người suy giảm miễn dịch
- Phụ nữ mang thai
Việt Nam đã từng kiểm soát thành công dịch sởi nhờ chiến dịch tiêm chủng mở rộng. Tuy nhiên, vài năm gần đây, tỷ lệ tiêm vaccine MMR có xu hướng giảm – nguy cơ dịch tái bùng phát vẫn còn.
Sởi – quai bị – rubella là những bệnh có thể phòng ngừa hiệu quả bằng vaccine. Việc tiêm Vaccine Sởi – Quai bị – Rubella MMR đúng lịch, đủ liều không chỉ giúp trẻ em phát triển khỏe mạnh, mà còn góp phần giảm gánh nặng bệnh tật cho toàn xã hội.
Hãy đưa trẻ đi tiêm đúng thời điểm, đặc biệt từ 12 tháng tuổi, và nhắc nhở người thân – bạn bè cùng chủ động phòng bệnh.
Nếu bạn đang cần lịch tiêm, tư vấn hoặc tìm điểm tiêm uy tín – hãy liên hệ Bệnh viện Đa khoa Ngã Tư Hồ hoặc các cơ sở y tế được cấp phép để được hướng dẫn chi tiết.
