Viêm dạ dày là một trong những bệnh lý tiêu hóa phổ biến nhất hiện nay, trong đó viêm dạ dày do vi khuẩn Helicobacter pylori (HP) là nguyên nhân hàng đầu. Không chỉ gây ra các triệu chứng khó chịu, viêm dạ dày HP còn tiềm ẩn nhiều biến chứng nguy hiểm nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời.
Vậy viêm dạ dày HP là gì? Ai dễ mắc? Bệnh có lây không? Cần điều trị ra sao để dứt điểm? Cùng tìm hiểu chi tiết trong bài viết dưới đây để bảo vệ sức khỏe của bạn và người thân.
Viêm dạ dày HP là gì?
Viêm dạ dày HP là tình trạng viêm niêm mạc dạ dày do sự xâm nhập và tồn tại của vi khuẩn Helicobacter pylori (HP) – một loại vi khuẩn sống trong môi trường acid cao của dạ dày.
HP có khả năng tiết ra enzyme urease, làm trung hòa acid dạ dày xung quanh nó, giúp vi khuẩn tồn tại lâu dài trong niêm mạc. Sự tồn tại kéo dài của HP gây kích ứng, phá hủy niêm mạc dạ dày và gây viêm mạn tính.
Vi khuẩn HP lây qua đường nào?
HP là loại vi khuẩn có khả năng lây truyền cao, phổ biến qua 3 con đường chính:
- Miệng – miệng: Qua việc dùng chung bát đũa, bàn chải đánh răng, hôn trẻ em…
- Phân – miệng: Thường do vệ sinh tay kém, ăn uống không đảm bảo vệ sinh.
- Dạ dày – dạ dày: Trong quá trình nội soi không khử khuẩn đúng quy trình.
Vì vậy, viêm dạ dày HP có thể lây trong gia đình, đặc biệt là từ người lớn sang trẻ em nếu không chú ý vệ sinh ăn uống.
Ai có nguy cơ cao mắc viêm dạ dày HP?
Bất kỳ ai cũng có thể nhiễm HP, tuy nhiên những người sau có nguy cơ cao hơn:
- Sống chung với người bị nhiễm HP
- Trẻ em do hệ miễn dịch còn yếu
- Người thường xuyên ăn uống ngoài hàng, không đảm bảo vệ sinh
- Người hút thuốc lá, uống rượu
- Người stress kéo dài
Triệu chứng thường gặp của viêm dạ dày HP
Nhiều người nhiễm HP không có triệu chứng trong thời gian dài. Tuy nhiên, khi vi khuẩn bắt đầu gây tổn thương niêm mạc, sẽ xuất hiện các dấu hiệu sau:
- Đau vùng thượng vị (trên rốn), đau âm ỉ hoặc từng cơn, đặc biệt khi đói hoặc sau ăn
- Ợ hơi, ợ chua, đầy bụng, khó tiêu
- Buồn nôn, nôn
- Chán ăn, sụt cân
- Hơi thở có mùi
- Rối loạn tiêu hóa kéo dài
Nếu có nôn ra máu, đi ngoài phân đen, sụt cân nhanh, cần đến bệnh viện ngay vì có thể là dấu hiệu loét hoặc xuất huyết dạ dày.
Viêm dạ dày HP có nguy hiểm không?
Viêm dạ dày HP có thể rất nguy hiểm nếu không điều trị đúng cách. Vi khuẩn HP là yếu tố nguy cơ hàng đầu dẫn đến:
Loét dạ dày – tá tràng
Khi niêm mạc bị tổn thương lâu dài, acid dạ dày sẽ ăn mòn tạo ra các ổ loét gây đau, xuất huyết.
Ung thư dạ dày
Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) đã xếp HP là tác nhân gây ung thư nhóm I, tức là chắc chắn gây ung thư. HP kéo dài có thể dẫn đến viêm teo niêm mạc, dị sản ruột và cuối cùng là ung thư nếu không điều trị triệt để.
Viêm dạ dày mạn tính teo – khó hồi phục
Viêm lâu ngày làm mất tế bào tuyến, gây teo niêm mạc, giảm tiết dịch dạ dày và ảnh hưởng tiêu hóa vĩnh viễn.
Chẩn đoán viêm dạ dày HP bằng cách nào?
Để xác định bạn có nhiễm HP hay không, bác sĩ sẽ chỉ định các phương pháp sau:
Xét nghiệm không xâm lấn:
- Test hơi thở (Urea breath test): Độ chính xác cao, đơn giản, không cần nội soi
- Xét nghiệm phân tìm kháng nguyên HP
- Xét nghiệm máu tìm kháng thể HP (ít dùng vì không phân biệt nhiễm cũ và mới)
Nội soi dạ dày – sinh thiết:
- Bác sĩ lấy mẫu mô dạ dày để soi vi khuẩn HP, nhuộm màu, làm test urease nhanh
Nội soi dạ dày là tiêu chuẩn chẩn đoán viêm dạ dày và đánh giá mức độ tổn thương niêm mạc.
Phác đồ điều trị viêm dạ dày HP
Điều trị HP cần tuân thủ nghiêm ngặt theo phác đồ của Bộ Y tế. Không nên tự ý mua thuốc uống vì dễ kháng thuốc, tái phát.
Phác đồ tiêu chuẩn thường gồm:
- 2 kháng sinh kết hợp (clarithromycin + amoxicillin/metronidazole)
- 1 thuốc ức chế bơm proton (omeprazol, esomeprazol…)
- Có thể thêm bismuth nếu cần
Thời gian điều trị: thường từ 10 – 14 ngày, sau đó kiểm tra lại để đảm bảo đã diệt HP hoàn toàn.
Vì sao điều trị HP phải đúng cách?
Vi khuẩn HP ngày càng kháng thuốc do điều trị không đúng, tự mua thuốc, không tuân thủ đủ liều. Khi đó, việc diệt HP trở nên khó khăn, mất thời gian và tốn kém hơn.
Tuân thủ điều trị đúng đủ liều, tái khám đúng lịch, kiểm tra diệt HP sau 4–6 tuần bằng test hơi thở hoặc xét nghiệm phân.
Sau điều trị HP có tái nhiễm không?
Có. HP có thể tái nhiễm, đặc biệt nếu người trong gia đình chưa điều trị hoặc không cải thiện vệ sinh ăn uống.
Để phòng ngừa tái nhiễm:
- Ăn chín, uống sôi
- Không dùng chung bát đũa, bàn chải đánh răng
- Giữ vệ sinh tay trước ăn, sau đi vệ sinh
- Điều trị cho toàn bộ người thân cùng nhiễm HP (nếu có)
Cách chăm sóc và phòng bệnh viêm dạ dày HP
Chế độ ăn uống:
- Ăn mềm, dễ tiêu hóa, chia nhỏ bữa
- Tránh: rượu bia, cà phê, đồ cay nóng, thức ăn chiên rán
- Ưu tiên: cháo, sữa, trứng, rau xanh, trái cây không chua
- Bổ sung men vi sinh giúp tăng cường hệ miễn dịch
Sinh hoạt:
- Giữ tinh thần thoải mái, tránh stress
- Ngủ đủ giấc, không thức khuya
- Không hút thuốc, hạn chế rượu bia
Viêm dạ dày HP ở trẻ em
Trẻ em cũng có thể nhiễm HP, đặc biệt khi sống chung với người lớn đã nhiễm. Ở trẻ, HP có thể gây:
- Biếng ăn
- Đau bụng lặp đi lặp lại
- Nôn ói, chậm tăng cân
Việc điều trị HP ở trẻ cần sự giám sát chặt chẽ của bác sĩ vì thuốc kháng sinh dễ gây tác dụng phụ. Không nên tự ý điều trị theo đơn của người lớn.
Khám và điều trị viêm dạ dày HP ở đâu?
Bệnh viện Đa khoa Ngã Tư Hồ là địa chỉ uy tín trong khám và điều trị các bệnh lý dạ dày, đặc biệt là nhiễm HP.
Tại đây, bạn được:
- Thực hiện nội soi dạ dày hiện đại, êm ái, không đau
- Test HP bằng hơi thở không xâm lấn
- Xét nghiệm HP chính xác, nhanh chóng
- Bác sĩ chuyên khoa tiêu hóa trực tiếp khám và kê phác đồ điều trị
- Theo dõi và tái khám định kỳ để đảm bảo hiệu quả
Viêm dạ dày HP là bệnh lý phổ biến nhưng tiềm ẩn nhiều nguy cơ nếu không điều trị đúng cách. Vi khuẩn HP là tác nhân chính gây viêm loét dạ dày và có thể dẫn đến ung thư nếu để kéo dài. Việc phát hiện sớm, điều trị triệt để và phòng tránh lây lan trong gia đình là vô cùng quan trọng.
Nếu bạn có triệu chứng đau dạ dày kéo dài, đầy hơi, ợ chua,… đừng chủ quan. Hãy đến cơ sở y tế uy tín để kiểm tra HP và điều trị kịp thời.
