Trong những năm đầu đời, hệ miễn dịch của trẻ còn non nớt và chưa phát triển hoàn thiện, khiến trẻ rất dễ bị tấn công bởi các loại vi khuẩn, virus gây bệnh. Việc tiêm vaccine đầy đủ cho trẻ không chỉ giúp bảo vệ sức khỏe cá nhân mà còn góp phần vào việc xây dựng hệ miễn dịch cộng đồng vững chắc. Tuy nhiên, không ít phụ huynh vẫn còn băn khoăn: “Tại sao phải tiêm nhiều mũi như vậy?”, “Trẻ khỏe thì có cần tiêm không?” hay “Tiêm nhiều vaccine có ảnh hưởng gì đến sức khỏe trẻ?”.
Trong bài viết này, Bệnh viện Đa khoa Ngã Tư Hồ sẽ giúp quý phụ huynh hiểu rõ hơn về lợi ích, sự cần thiết và những lưu ý quan trọng khi tiêm vaccine cho trẻ nhỏ.
Vaccine là gì? Tại sao lại cần thiết?
Vaccine là chế phẩm sinh học chứa kháng nguyên của virus hoặc vi khuẩn đã bị làm yếu hoặc bất hoạt. Khi tiêm vào cơ thể, vaccine không gây bệnh nhưng giúp hệ miễn dịch “nhận diện” và học cách tiêu diệt tác nhân gây bệnh, từ đó tạo ra miễn dịch chủ động và lâu dài.

Tiêm vaccine đầy đủ cho trẻ là phương pháp hiệu quả và an toàn nhất để phòng chống các bệnh truyền nhiễm nguy hiểm như: bạch hầu, ho gà, uốn ván, sởi, bại liệt, viêm gan B, lao, rubella…
Lợi ích của việc tiêm vaccine đầy đủ cho trẻ
Bảo vệ trẻ khỏi các bệnh truyền nhiễm nguy hiểm
Trẻ nhỏ là đối tượng dễ tổn thương nhất trước các bệnh truyền nhiễm. Nhiều căn bệnh như uốn ván, sởi, viêm màng não do Hib, bại liệt,… có thể gây tử vong hoặc để lại di chứng suốt đời. Việc tiêm vaccine đầy đủ giúp:
- Ngăn ngừa mắc bệnh: Tăng sức đề kháng chủ động với mầm bệnh
- Giảm nguy cơ biến chứng nặng: Nếu mắc bệnh thì triệu chứng thường nhẹ hơn
- Giảm tỷ lệ tử vong ở trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ
Ví dụ: Tiêm Vaccine cho trẻ phòng viêm gan B giúp giảm nguy cơ ung thư gan khi trưởng thành; vaccine BCG tiêm sau sinh giúp phòng bệnh lao rất phổ biến ở Việt Nam.
Bảo vệ cộng đồng – Tạo miễn dịch cộng đồng
Khi một tỷ lệ lớn trẻ em (80–95%) được tiêm vaccine đầy đủ, bệnh truyền nhiễm khó có khả năng lây lan trong cộng đồng. Điều này không chỉ bảo vệ trẻ đã được tiêm mà còn giúp:
- Bảo vệ người không thể tiêm vaccine (trẻ sơ sinh, người suy giảm miễn dịch)
- Ngăn ngừa dịch bệnh bùng phát
Ví dụ: Nếu một đứa trẻ mắc sởi vào khu vực có tỷ lệ tiêm chủng thấp, bệnh có thể lan ra toàn bộ lớp học, trường học.
Tiết kiệm chi phí chăm sóc sức khỏe
Phòng bệnh bao giờ cũng rẻ hơn chữa bệnh. Tiêm vaccine đầy đủ cho trẻ sẽ:
- Giảm chi phí y tế: Không phải nằm viện, điều trị kháng sinh dài ngày
- Giảm thời gian nghỉ học, nghỉ làm của trẻ và cha mẹ
- Tránh nguy cơ mắc các bệnh mãn tính sau nhiễm (như viêm não, liệt, viêm gan mãn)

Những bệnh lý nào có thể phòng ngừa nhờ tiêm vaccine?
Trong chương trình tiêm chủng mở rộng (TCMR) của Bộ Y tế, để có thể tiêm vaccine đầy đủ cho trẻ thì cha mẹ cần tiêm phòng cho bé nhiều loại vaccine quan trọng như:
| Vaccine | Phòng bệnh |
| BCG | Lao |
| Viêm gan B | Viêm gan, xơ gan, ung thư gan |
| 5 trong 1 (DPT-VGB-Hib) | Bạch hầu, ho gà, uốn ván, viêm gan B, viêm màng não do Hib |
| Bại liệt (OPV/IPV) | Bệnh bại liệt gây liệt suốt đời |
| MMR | Sởi, quai bị, rubella |
| Rotavirus | Tiêu chảy cấp nguy hiểm ở trẻ sơ sinh |
| Cúm | Cúm mùa, cúm A, biến chứng viêm phổi |
| Thủy đậu | Ngăn ngừa sẹo và biến chứng viêm phổi, viêm não |
| Phế cầu khuẩn | Viêm tai giữa, viêm phổi, viêm màng não |
Điều gì xảy ra nếu không tiêm Vacxin cho trẻ đầy đủ?
Việc bỏ lỡ các mũi tiêm hoặc không tiêm vaccine đầy đủ cho trẻ có thể để lại hậu quả nghiêm trọng:
- Trẻ dễ mắc bệnh truyền nhiễm và bệnh thường diễn tiến nặng hơn
- Tăng nguy cơ tử vong do các bệnh có thể phòng ngừa
- Dễ làm lây lan dịch bệnh cho người khác, đặc biệt là trẻ sơ sinh
- Không đạt miễn dịch cộng đồng, khiến xã hội dễ tái bùng phát dịch
Thực tế cho thấy, các quốc gia có tỷ lệ tiêm chủng thấp thường xuyên phải đối mặt với dịch sởi, ho gà, thậm chí là bại liệt quay trở lại sau nhiều năm biến mất.
Trẻ khỏe mạnh có cần tiêm không?
Câu trả lời là: Có. Ngay cả những trẻ hoàn toàn khỏe mạnh vẫn cần tiêm đầy đủ theo lịch vì:
- Cơ thể chưa từng tiếp xúc với mầm bệnh
- Không thể tự sinh miễn dịch bền vững nếu không được kích hoạt qua vaccine
- Một số bệnh như uốn ván, bạch hầu lây qua vết thương ngoài da – trẻ khỏe mạnh vẫn có nguy cơ mắc bệnh nếu bị xây xước
Không có triệu chứng không có nghĩa là đã có miễn dịch. Chính vì vậy hãy luôn chủ động tiêm vaccine cho trẻ đầy đủ để bảo vệ trẻ một cách tốt nhất.
Các loại Vaccine tiêm cho trẻ có an toàn không?
Vaccine hiện nay đều được kiểm định nghiêm ngặt trước khi đưa vào sử dụng. Các phản ứng phụ sau tiêm vaccine cho trẻ thường nhẹ như:
- Sốt nhẹ
- Sưng đau tại chỗ tiêm
- Quấy khóc, biếng ăn
Những biểu hiện này là bình thường và chứng tỏ hệ miễn dịch đang hoạt động. Biến chứng nặng sau tiêm rất hiếm và hầu hết có thể kiểm soát được nếu phụ huynh tuân thủ đúng quy trình tiêm chủng.

Lưu ý khi tiêm vaccine cho trẻ
Để việc tiêm vaccine đầy đủ cho trẻ diễn ra an toàn và hiệu quả, cha mẹ cần lưu ý:
- Tuân thủ lịch tiêm chủng của Bộ Y tế hoặc lịch dịch vụ phù hợp
- Thông báo cho bác sĩ nếu trẻ có tiền sử dị ứng vaccine hoặc bệnh mãn tính
- Theo dõi trẻ ít nhất 30 phút tại cơ sở y tế sau tiêm
- Không tự ý trì hoãn lịch tiêm nếu không có chỉ định từ bác sĩ
- Đảm bảo dinh dưỡng, nghỉ ngơi đầy đủ trước và sau tiêm
Trẻ bị sốt, ho có nên hoãn tiêm?
Khi tiêm vaccine cho trẻ không phải lúc nào có triệu chứng nhẹ là phải hoãn tiêm. Một số trường hợp vẫn có thể tiêm được:
- Sốt nhẹ < 38°C
- Ho, sổ mũi không kèm theo khó thở, mệt mỏi
- Đang dùng thuốc hạ sốt, kháng sinh nhưng bệnh ổn định
Bác sĩ sẽ là người quyết định cuối cùng có nên tiêm Vacxin cho bé hãy không sau khi thăm khám trực tiếp. Tuyệt đối không tự ý quyết định hoãn tiêm ở nhà.
Tiêm vaccine dịch vụ hay nhà nước có gì khác nhau?
| Tiêu chí | Vaccine nhà nước | Vaccine dịch vụ |
| Chi phí | Miễn phí | Có phí |
| Số lượng loại vaccine | Hạn chế | Phong phú, đa dạng |
| Nguồn cung | Được nhà nước phân phối | Do cơ sở tiêm chủng đặt hàng |
| Ưu điểm | Đảm bảo tối thiểu miễn dịch cộng đồng | Có thể kết hợp vaccine, ít mũi hơn, bảo vệ rộng hơn |
Cả hai đều an toàn và hiệu quả nếu thực hiện đúng quy trình. Cha mẹ có thể lựa chọn tùy theo điều kiện kinh tế và sự tư vấn từ bác sĩ.
Việc tiêm vaccine đầy đủ cho trẻ là hành động thể hiện trách nhiệm của cha mẹ đối với sức khỏe con và cộng đồng. Tiêm vaccine cho trẻ không chỉ là “lá chắn” cá nhân giúp con tránh được hàng loạt bệnh nguy hiểm, mà còn góp phần tạo nên “hàng rào miễn dịch” cộng đồng, ngăn chặn dịch bệnh lây lan.
Hãy ghi nhớ:
“Một mũi tiêm hôm nay có thể cứu lấy một cuộc đời mai sau.”
Tiêm vaccine đầy đủ cho trẻ an toàn tại BVĐK Ngã Tư Hồ
- Đầy đủ các loại vaccine trong chương trình tiêm chủng mở rộng và dịch vụ
- Theo dõi chặt chẽ sau tiêm, tư vấn lịch tiêm phù hợp từng độ tuổi
- Bác sĩ nhi – chuyên viên y tế nhiều năm kinh nghiệm
Hotline đặt lịch tiêm: 0868.535.115
Website: https://benhviendakhoangatuho.com
